Mundarija Kirish I bob donni mahsulotlarini xalq xojaligidagi ahamiyati
Download 0.76 Mb. Pdf ko'rish
|
Iftixor kurs ishi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Don uyumini havosiz muhitda saqlash.
|
Faol shamollatish usuliga. Qo’zg’aladigan va qo’zg’almaydigan, don
tozalagich mashinalari, transportyorlar hamda don uyumlarini shopirib turish uskunalari kabiga kiradi. Don uyumlarini kurakda shopirib sovutish usuli texnologik jihatdan samaradorligi pastligi sababli tavsiya etilmaydi. Bu usuldan faqat don uyumlari quyoshda quritilganda foydalanish mumkin. Donlarni ketma-ket o’rnatilgan transportlarda yoki donlarni tozalovchi havo haydagich mashinalari yordamida kam mehnat sarf qilib sovitishda yuqori samaradorlikka erishiladi. Bunda eng ahamiyatli joyi shundaki, donlar harakati qanchalik uzoq joyga cho’zilsa, ular ochiq havoda 16 ko’proq bo’lishi natijasida sovish shunchalik tezlashadi. Lekin bu usulda donlar sovutilganda ular shkastlanadi. Shuning uchun hozirgi kunda ilg’or hisoblangan faol shamollatish usulidan foydalaniladi. Don uyumlarini g’ovaklardan iborat bo’lishini hisobga olgan holda unga havo oqimining majburiy yo’naltirishiga faol shamollatish usuli deyiladi. Ventilyatorlar yordamida kuchaytirilgan havo oqimi don uyumining ichiga moslashtirilgan kanallar yoki quvurlar orqali har xil yo’nalishlar bo’yicha yo’naltirilib, don qurtiladi. Sovuq havoni qo’llash natijasida birinchi saotda butun don uyumini sovutish imkoniyatiga ega bo’linadi. Don uyumini havosiz muhitda saqlash. Bu usuldan uyumini saqlash anaksianabioz qonun-qoidalariga asoslangan bo’lib, unda don oraliqlarida kislorodning yo’qligi sababli, uyumning ustki qismida nafas olish tezligi susayadi, oqibatda asosiy o’simlik doni va begona o’t urug’lari anag’rab nafas olish yo’liga o’tib asta-sekin nobud bo’ladi. Mikroorganizmlarning hayot faoliyati to’xtaydi. Kislorodga muhtojlik sezgan kana va xashoratlarning ham rivojlanishiga sharoit yo’qoladi. Natijada don uyumining yo’qolishi keskin qisqaradi. Kislorodsiz muhitda namlik kritik (teng) darajagacha yetmaganda don uyumining yem-xashaklik va texnologik sifatlari yaxshi saqlanib qoladi. Namlikning ortib borishi natijasida don uyumining oziqlilik va yem-xashaklilik qiymati bir shunchapasayadi, m-n, don qobiqlari yupqalashib, kamayadi, spirtni va ochitqi xidlari paydo bo’ladi va xakazo. Don uyumlarini saqlashda kislorodsiz muhitni yaratishning quyidagi usullari mavjud: a) tirik organizmlar har xil turlarining nafas olishi natijasida kislorodning sarflanishi bilan o’z-o’zidan karbonat angidirid gazina tabiiy to’planishiga olib kelishi orqali; b) don uyumiga SO 2 , N va boshqa ayrim gazlarni kiritish orqali; v) don oraliqlaridagi bo’shliqdan havoni majburiy siqib chiqarish orqali; g) don uyumida vakuum hosil qilish, ya’ni havoni so’rib olib orqali amalga oshiriladi. Qishloq xo’jaligida birinchi usuldan foydalanilada. Hozirgi vaqtda ko’plab don uyumlarini tuproqda, ya’ni yerda kislorodsiz muhitni yaratish yo’li bilan saqlash usuli keng qo’llanilmoqda. |
