Mundarija kirish ochik usulda kazish tushunchasi I

Yechim.
Foydali qazilmalarni tashishda
Avtosamosvalning yuklash vaqti



Kuzovdagi yuk og‘irligi:
Foydali kazilma buyicha:

Koplama jins buyicha:

Avtosamosvalning yuklangan va yuksiz xolatda yо‘nalishi harakat vaqti:
Foydali kazilma buyicha:

Koplama jins buyicha:

Transport siklining davomiyligi
Foydali kazilma buyicha:

Koplama jins buyicha:

Avtosamosvalning smenalik ish unumdorligi
Foydali kazilma buyicha:

Koplama jins buyicha:

Avtosamosvalning sutkadagi bosib о‘tgan yо‘li
1 ta smenada 1 ta ekskavatorga tо‘g‘ri keluvchi avtosomasvallar soni
Foydali kazilma buyicha:

Koplama jins buyicha:

Avtomobil transporti yordamida buldozerli atval hosil qilishni hisoblash.
Atval hosil qilish usuli qо‘llaniladigan transport va ishchi uskunalar turlariga bog‘likdir. Temir yо‘l transportida – ekskavatorli, plugli va buldozerli atvallar, avtomobil transportida – buldozerli va ekskavatorli ag‘darmalar, konveyer transportida esa, atvalda tog‘ jinslarini joylashtirishda konsolli atval hosil qilgichlar qо‘llaniladi.
Ochiq kon ishlari natijasida qoplovchi jinslarni va nokonditsion hisoblangan foydali qazilma tо‘planadigan joyga atval deyiladi. atvallarning karyer konturiga nisbatan joylashuviga qarab ular ichki va tashqi atvallarga bо‘linadi.
Xozirgi kunda avtomobil transporti yordamida atval hosil qilishda asosan buldozerlar qо‘llaniladi. Ularning asosiy parametrlari quyidagilardan iborat: jami atval va atval uchastkasi fronti uzunligi, atval balandligi, uchastkalar soni, atval yо‘lini siljitish kadami, atval uchastkasini tayyorlash va yuklash davomiyligi, buldozer ishi hajmi va berilgan ish hajmini bajarish uchun kerak bо‘ladigan buldozerlar soni.
Atval bо‘shatish (yukni) fronti bо‘yicha 3 ta uchastkadan iborat. Bitta uchastkada yukni bо‘shatish amalga oshiriladi, ikkinchisi – rezervdagi va uchinchisida loyixalash ishlari amalga oshiriladi.
Buldozerli atvallarning qulayliklari: atvallarda ishning oddiyligi, ularning tez fursatda kо‘rilishi, atval hosil qilishga ketadigan harajatning va uskunaga ketadgan kapital harajatning kamligi.
Hisoblashni bajarish ketma-ketligi:
1. Atval maydoni (yuzasi) ( , m²) aniqlanadi:

bu yerda:
W – joylashtirilishi zarur bо‘lgan tog‘ jinsi hajmi, m³
_r- atvaldagi tog‘ jinsining maydalanganlik koeffitsiyenti
h_ya - yarus balandligi, m
n_ya - yaruslar soni;
_ya - atval maydonidan foydalanish koeffitsiyenti
(_ya - quyidagicha qabul qilinadi: bir yarusli atvallar uchun – 0,80,9; ikki yarusli atvallar uchun – 0,60,7; uch va undan ortik yarusli atvallar uchun – 0,5).
Atval yaruslarini umumiy balandligi 120-180m dan oshmasligi kerak.
2. Bir soat davomida atvalga bо‘shatilishi zarur bо‘lgan avtosamosvallar soni (N_o, dona) hisoblanadi:

bu yerda: - qoplovchi tog‘ jinsi bо‘yicha karyerlarning soatlik mehnat unumdorligi, m³_;
_n - qoplovchi tog‘ jinsi bо‘yicha karyer ishlarining tengsizlik koeffitsiyenti, (_n = 1,11,2 ) ;
Q_p - avtosamosval kuzovidagi qoplovchi tog‘ jinsining hajmi, m³_.
bu yerda: - karyerning qoplovchi tog‘ jinsi bо‘yicha yillik i/ch quvvati, m³/yil.
- karyerdagi bir yillik ish kunlari soni (T_y=350 kun);
n_sm -cutkadagi smenalar soni
T_sm- smena davomiyligi, s
Q_p= ,
bu yerda: - avtosamosval kuzovidagi yuk og‘irligi, t
- tog‘ jinsining butunligicha zichligi, m³/t.
3. Bir vaqtning ichida otvalda bо‘shatilidagan avtosamosvallar soni (N_ao, dona) aniqlanadi:

bu yerda: t_p, t_mp – avtosamosvallarni tо‘kish xolatidagi tо‘kish va manyovr operatsiyalarining davomiyligi, min.
4. Tо‘kish fronti uzunligi aniqlanadi (L_p, m):

bu yerda: l_p – bitta avtosamosval uchun ish jarayonida manyovr qilishdagi maydon kengligi, (l_p = 30÷40)
5. Ish jarayonida bir vaqtning о‘zida tо‘kish uchastkalarining soni (N_ur, dona) aniqlanadi:

bu yerda: - 1 ta uchastka fronti uzunligi, m ( =60÷80).
6.Rejalashtirishda bо‘lgan uchastkalar soni (N_up, dona) aniqlanadi:

7. Rezervdagi uchaskalar soni (N_rez, dona) aniqlanadi:

8. Uchastkalarning umumiy soni (N_u, dona) aniqlanadi:

9. Atval frontining umumiy uzunligi (L_o, m) aniqlanadi:

10. Buldozer bilan bajariladigan ishlar hajmi (Q_b, m³/smena) aniqlanadi:

bu yerda: - karyerning qoplovchi tog‘ jinsi bо‘yicha smenalik unmdorligi, (m³, smena)
Yechim

1. 
   Atval maydoni (yuzasi)
   

2. 
   Bir soat davomida atvalga bо‘shatilishi zarur bо‘lgan avtosamosvallar soni
   

Q_p= =75.76

3. 
   Bir vaqtning ichida otvalda bо‘shatilidagan avtosamosvallar soni
   

4. Tо‘kish fronti uzunligi

5. Ish jarayonida bir vaqtning о‘zida tо‘kish uchastkalarining soni

6.Rejalashtirishda bо‘lgan uchastkalar soni

7. Rezervdagi uchaskalar soni

8. Uchastkalarning umumiy

9. Atval frontining umumiy uzunligi

10. Buldozer bilan bajariladigan ishlar hajmi

Buldozer modeli tanlanadi va ishdagi buldozerlar soni (N_b, dona) aniqlanadi:
N_b =



Xulosa.
Biz ochiq kon ishi asoslari fanidan bajargan “ Kurs ishi” dan quyidagi ma’lumontlarni о‘zlashtirdik: “ Kurs ishi” ning birinchi qismida biz burg‘ilash stanogining ish unumdorligini hisoblab chiqdik. Biz SBSH 320-36 burg‘ilash stanogini tanladik va shu stanok bilan skvajinalar burg‘ilashning afzallik tomonlarini anglab yetdik. Skvajinalar zaryadlarga yoppasiga tо‘ldiriladi va orasida xavoli bо‘shliq qoldiriladi. Bir tekis tо‘ldirilgan zaryad skvajinaning pastki qismida joylashib u asosan ustupning portlatish qismiga ta’sir qiladi.Shuning uchun portlatish ishlarida bir tekis tо‘ldirilgan zaryadlar qо‘llanilganda negabaritlar xosil bо‘ladi. Havoli bо‘shliq qoldirilgan zaryadlarni qо‘llash tog‘ jinslarini maydalanuvchanligini oshiradi.
Ikkinchi qismida esa jinslarning qazish va yuklash ishlarini kо‘rib chiqdik va ekskavatorning ish unumdorligini hisoblab chiqdik.
Qazish – yuklash ishlari kon massasini zaboydan qazib olish va ularni trasport vositalariga yuklash yoki ag‘darmaga tashish ishlarini о‘z ichiga oladi. Karyerda qazish – yuklash uskunalar sifatida davriy va uzluksiz harakatlanuvchi, ekskavatsiyalovchi mashinalardan foydalaniladi. Karyerda tog‘ jinslari burg‘ilash – portlatish ishlari yordamida qazib olishga tayyorlanganda, qazish – yuklash ishlarini bajarish uchun bir chо‘michli ekskavatorlar qо‘llaniladi.
Ekskavatorning ish unumdorligini hisoblash uchun eng avvalo ekskavator turi aniqlanadi va tanlangan ekskavatorning unumdorligi hisoblanadi. Uchinchi qismida biz karyer yuklarini tashish ishlarini kо‘rib chiqdik va quyidagi xulosaga keldik. Karyer yuklari asosan avtomobil trasporti va temir yо‘l transporti yordamida tashiladi.Avtomobil transportining afzallik tomonlari u karyer tubidan yuklarni bunkerga tashib keltiradi sababi u bemalol nisbatan katta qiyaliklarda ham harakatlana olish qobilyatiga ega.

Foydalanilgan adabiyotlar rо‘yxati:


1. " Ochik kon ishlari asoslari" fanidan ma’ruzalar matni.
2. Rjevskiy V.V."Otkritiye gorniye raboti. Proizvodstvenniye protsessi." M. Nedra.1985.
3. Rjevskiy V.V."Otkritiye gorniye raboti.Texnalogiya i kompleksnaya mexanizatsiY." M. Nedra.1985.
4. Tomokov P.I. Naumov I.K. " Texnalogiya,mexanizatsiya i organizatsiya otkritix gornix rabot."M. Nedra.1986.
5.Sagatov N.X. " Ochiq kon ishlari asoslari" 2015
6.www.Ziyo.Net.uz
7.www.tdpu.uz