Мустақил ишлаш учун масалалар – Ахоли статистикаси мавзусидан 1-масала

Аниқланг:
1) асосий капиталнинг ҳолати, ҳаракати ва фойдаланиш кўрсаткичларини;
2) асосий капитал балансини тузинг.


53-масала. Фирма бўйича қуйидаги маълумотлар берилган:

Хом ашё тури	Бир бирлик маҳсулотга сарф (кг)		Базис даврдаги 1 кг баҳоси
	Базис даври	Ҳисобот даври	минг сўм
А Б	240 280	225 280	54 25

Ҳисобот даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот 2000 дона бўлганда салмоқли
сарфларнинг умумий индексини аниқланг.


54-масала. Паррандачилик фермаси бўйича қуйидаги маълумотлар берилган (млн.сум):

Кўрсаткичлар	Базис йил	Ҳисобот йил
1. Маҳсулот сотишдан тушган тушум 2. Айланма маблағларнинг ўртача йиллик қиймати	63,12 22,08	77,76 24,30

Аниқланг:
1) ҳар бир йил учун айланма маблағларнинг айланувчанлигини ва айланиш муддатини;
2) иқтисодий кўрсаткичларни динамикасини.


55-масала. Фирманинг биринчи чоракда айланма капиталининг ўртача қолдиқ қиймати 4000 минг сўм, сотилган маҳсулот қиймати 8000 минг сўмни ташкил этди.
Аниқланг:
1) айланма капиталнинг айланиш коэффициентини;
2) бир айланиш муддатини;
3) боғланиш коэффициентини.


56-масала. Йил бошида объектнинг тўлиқ баланс қиймати 450 млн. сўм, унинг қолдиқ қиймати 360 млн. сўм, эскириш суммаси 90 млн. Сўм бўлган. Экспертларнинг хулосасига кўра шундай янги объектнинг бозор нархдаги қиймати 540 млн.сўм. Объектнинг тикланган қиймати қолдиғини аниқланг.


57-масала. Икки маҳсулот материал ҳаражатлари бўйича қуйидаги маълумотлар берилган:

Маҳсулот турлари	Базис давр		Ҳисобот давр
	Ишлаб чиқарилган маҳсулот, т	Умумий материал харажати, т	Ишлаб чиқарилган маҳсулот, т	Умумий материал харажати, т
А	100	240	110	253
Б	200	440	250	500

Аниқланг:
1) маҳсулот бирлигига қилинган материал харажатларини;
2) материал ҳаражатларининг алоҳида индексини;
3) материал ҳаражатларнинг умумий индексини;
4) материал ҳаражатларнинг мутлақ ўзгаришини.


58-масала. 2015 йилда корхонада маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми (ўзгармас баҳоларда) 2014 йилга нисбатан 5% га ошган ва у 588,1 млн. сўмга тенг, шу даврда асосий капитал ҳажмининг ўзгариши 8%.
Аниқланг:
1) капиталдан фойдаланиш даражасининг ўзгаришини;
2) маҳсулот ҳажмининг мутлақ ўзгаришини.


59-масала. Вилоят бўйича қуйидаги маълумотлар берилган.

Кўрсаткичлар	2014-йил	2015-йил	Ўзгариш суръати
			Мутлоқ	Нисбий
1. Ялпи ҳудудий маҳсулот ( ),млрд.сўм 2. Иқтисодиётда банд бўлганлар аҳоли( ), минг киши 3. Асосий капитал ҳажми, ( ), млрд сўм Меҳнат унумдорлиги 4. Асосий капиталдан фойдаланиш кўрсаткичи	2512,6 1042,4 340,6	2941,9 1068,6 515,6

Аниқланг:
1) бўш катакларни тўлдиринг;
2) нинг асосий капиталдан фойдаланиш кўрсаткичлари (капитал қайтими, капитал сиғими) ҳисобига ўзгаришини;
3) нинг меҳнат унумдорлиги ҳисобига ўзгаришини;
4) натижаларни таҳлил қилинг.
60-масала. Корхона бўйича қуйидаги маълумотлар берилган:

Кўрсаткич	Базис давр	Жорий давр
1. Ишлаб чиқариш ҳажми (ўзгармас баҳоларда), млн.сўм 2. Асосий капиталнинг ўртача йиллик қиймати (ўзгармас баҳоларда ), млн.сўм 3. Шу жумладан фаол қисми	2205 2940 1176	2742 3345 1404

Аниқланг:
1).асосий капиталнинг ва унинг фаол қисмининг фойдаланиш кўрсаткичларини, уларнинг динамикасини;
2) асосий капитал ҳажмидан фойдаланиш даражасини омиллар ҳисобидан ўзгаришини;
3) маҳсулот ҳажмининг омиллар ҳисобидан ўзгаришини.


61-масала. Ташкилот бўйича қуйидаги маълумотлар берилган, млн. сўм:

Кўрсаткичлар	Январь	Февраль	Март	Апрель
1. Ой бошидаги айланма капитал қолдиғи Шу жумладан: - хом ашё, асосий материаллар ва сотиб олинган ярим тайёр маҳсулотлар; - ёрдамчи материаллар - ёқилғи; - идиш ва қоплар - эхтиёт заҳира қисмлари -(кам қийматли) арзон ва тез емириладиган буюмлар; -тугалланмаган ишлаб чиқариш, сотишга мўлжалланган ярим тайёр маҳсулот; - келажак давр ҳаражатлари; - омбордаги тайёр маҳсулот; - юкланган товарлар ва бажарилган ишлар; -пул маблағлари; -бошқа айланма маблағлари.	2706 1722 339 10 10 21 44 129 21 216 45 75 6	2715 1725 342 12 15 16 45 132 12 218 60 72 12	2505 1717 340 54 36 42 60 135 9 219 42 75 5	2550 1719 336 51 27 24 79 132 12 222 63 90 8
2. Сотувдан тушган пул тушумлар.	4070	3975	4035	4080

Аниқланг:
1) айланма капитал чораклар бошидаги таркибий қисмларини;
2) чорак бўйича айланма капиталнинг ўртача қолдиқ қийматини, айланиш тезлигини, бир айланиш даври ва бириктириш кўрсаткичларини.

62-масала.

Меҳнатни асосий капитал билан қуролланиши ва меҳнат унумдорлиги даражалари ўртасидаги ўзаро боғлиқлигини ўрганиш мақсадида 25 та турдош корхоналарни тенг интервалли 4 та гуруҳга ажратинг.

	Асосий капитал, млн.сўм	Қўшилган қиймат, млн.сўм	Ҳодимлар сони, киши
	15,5	12,7	344
	17,1	10,2	371
	20,2	19,5	440
	19,4	22,4	480
	10,4	4,8	355
	11,8	7,4	288
	10,2	6,1	397
	8,7	5,8	200
	21,3	25,2	296
	11,5	3,5	323
	1,3	1,0	100
	5,3	3,8	215
	18,5	14,8	427
	20,2	23,4	495
	11,3	11,6	408
	9,3	6,6	247
	6,8	5,8	288
	20,3	26,0	549
	11,4	12,6	295
	2,8	2,5	199
	6,0	6,7	309
	16,9	17,3	512
	2,0	1,2	125
	10,2	12,4	204
	10,4	14,6	302

Корхоналар бўйича меҳнатни асосий капитал билан қуролланиши ва меҳнат унумдорлиги даражаси ўртасидаги боғланишнинг регрессия тангламасини аниқланг, корреляция коэффициентини ҳисобланг, олинган маълумотлар бўйича хулоса қилинг.