Mustaqil mutolaa va adabiy tahlil book · January 022 citations reads 10,695 author
Download 5.02 Kb. Pdf ko'rish
|
Kambarova S Monografiya Mustaqil mutolaa va adabiy tahlil333
Og„zaki tasvirlash psixologik va badiiy taktni talab qiladi. U har qanday
adabiy janrga mansub asar matni ustida ishlashda qo„llanilishi mumkin. Asar mazmunini o„z so„zlari bilan hikoyalash o„quvchi idrokini uyg„otadi. Masalan, G„.G„ulomning “Shum bola” asaridagi Shum bola yoki X.To„xtaboevning “Sariq devni minib” qissasidagi Hoshimjon obraziga xos xususiyatlarni aks ettirishda nutqni san‟atkorona ifodalash talab etiladi. Sehrli qalpoqchasini kiyib Soraxon folbinnikiga sayohat uyushtirgan Hoshimjonning yerto„lada sinfdoshi Mirobiddinxo„ja nayranglariga guvohi bo„lishi jarayonidagi qo„rquv, hayrat, g„azab kabi ruhiy o„zgarishlarni ifodalashlari misolida qayta hikoyalashga xos zaruriy me‟yorlar o„zlashtiriladi. Qahramonlar o„rtasidagi dialoglarni bayon etish jarayoni o„quvchilarning nutq madaniyatini takomillashtirish, matndagi ko„chirmalarni o„zlashtirma gaplarga aylantirish malakalarini shakllantiradi. O„quvchilar matn mazmunini so„z vositasida og„zaki ifodalashga jiddiy tayyorgarlik ko„rishi lozim. Buning uchun oldindan bayon rejasini belgilab olish, zaruriy ko„chirmalarni tanlash, shakldosh, ma‟nodosh, zid va ko„chma ma‟noli so„zlar, tasviriy ifodalarni aniqlash, obrazlar, portret, tabiat manzaralarni izchillik bilan yoritish talab etiladi. Jumladan, Rauf Parfining “Tong otmoqda...” 1 she‟ridagi obrazli fikrni so„z vositasida tasvirlash (rasm chizish) usulidan foydalanib tahlil qilish o„quvchilarning ijodiy tafakkuri va tasavvurlarini rivojlantirish, xayolot dunyosini boyitish hamda bog„lanishli nutqini o„stirishda muhim o„rin tutadi. She‟rda tun va kun almashish hodisasi badiiy gavdalantirilgan. Quyosh kamonidan yog„ilayotgan zarrin nurlarga ko„ksi qalqon bo„lgan ona zamin bag„rida hayot kurtaklari ko„z ochadi. Butun borliq zumrad ipaklardan naqshlangan harir libosga burkanadi. Har tongni ezgu niyatlar bilan qarshi olar ekan, lirik qahramon yaxshilarga yuragini payvand etishga, yashashdan asl maqsadini anglashga intiladi. Matn ustida ishlashning yana bir turi o„zlashtirilgan parchalar asosida mo„yqalam va ranglar, kompyuterning “Paint” dasturi imkoniyatlaridan foydalanib Download 5.02 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling