Mustaqil mutolaa va adabiy tahlil book · January 022 citations reads 10,695 author

 IV. Yakuniy qism. Tilaklar, taassurotlardan so„ng tomonlarning bir-
birlariga minnatdorchiligi izhor etiladi, mavzuga xulosa qilinib, mashg„ulotga 
yakun yasaladi.
O„ylaymizki, masofadan turib ijod ahli bilan muloqot o„rnatish nafaqat 
manzillarni, balki qalblarni ham o„zaro yaqinlashtiradi, nazariy bilimlarini 
mustahkamlab, amalda qo„lay olishga o„rgatadi, fanga bo„lgan qiziqishlarini 
oshiradi va kitobxonlik madaniyatini yuksaltirishga xizmat qiladi. 
Adabiy kechalar sinfdan tashqari ishlar tizimida alohida o„rin tutuvchi va 
o„quvchilar tarbiyasiga amaliy ta‟sir o„tkazuvchi vositalardan hisoblanadi. Ularga 
tayyorgarlik jarayonida o„quvchilar yozuvchilar haqida qiziqarli ma‟lumotlar oladi, 
mavzuga aloqador asarlarni o„qiydi, o„z dunyoqarashlarini kengaytiradi.
Kechaga tayyorlarlik chog„ida: 
1) o„qituvchilar, o„quvchilar, kutubxonachilar, to„garak rahbaridan iborat 
tashkiliy qo„mita tuziladi; 
2) reja va dastur ishlab chiqiladi; 
3) kecha o„tkazilishi haqida e‟lon yoziladi; 
4) o„qish uchun tavsiya etiladigan asarlar ro„yxati tayyorlanadi. 
Dasturni tayyorlashda quyidagilarga e‟tibor beriladi:
Kechani olib boruvchilar, so„zga chiquvchilarni aniqlash; ma‟ruzachilarni 
tayinlash; xor, qo„shiqchi, jamoa o„qishi ishtirokchilarini belgilash; viktorina, o„yin 
va sovrinlar tayyorlash; zalni bezovchi, chiroq va ovoz mutaxassislarini tayinlash. 
Ma‟ruza – adabiy kecha asosi, lekin uni o„qish emas, balki jonli tarzda 
hikoya qilish zarur. Albatta, hikoyaga qisqacha inssenirovka, qo„shiq, she‟r, 

---

91 
musiqali asarlar, yozuvchi yoki shoirning so„zlari ilova qilinsa, maqsadga muvofiq 
bo„ladi. Bo„limlar orasidagi tanaffusda adabiy o„yinlar, rebus, viktorinalar 
o„tkazish mumkin.
Adabiy kechalarni nafaqat yozuvchi, shoirlar ijodiga, balki bayramlar yoki 
mavsumiy marosimlarga ham bag„ishlab o„tkazish mumkin.
O„quvchilarda tabiatga ongli munosabatni shakllantirish, ajdodlari boy 
ma‟naviy merosidan g„ururlanish tuyg„ularini kamol toptirishda Navro„z ayyomiga 
bag„ishlab o„tkaziladigan tadbirlar alohida o„rin tutadi. 
Quyida 
maktab 
drama 
to„garagining tabiat bag„rida o„tkazishga 
mo„ljallangan teatrlashtirilgan adabiy kecha ssenariysi tavsiya etiladi. 
Qadriyat – bamisoli millatning o„z qiyofasini aks ettiruvchi ko„zgu. Shu 
bois biror xalq to„g„risida muayyan tasavvurga ega bo„lish uchun o„sha elatning 
an‟ana va udumlariga nazar tashlash kifoya. 
Xalqimizning 
azaliy 
bayram 
va 
an‟analari kishilarning o„zaro 
munosabatlaridagi olijanob fazilatlarni, umuminsoniy qadriyatlarni o„zida 
mujassam etadi. Ana shunday barhayot bayramlardan biri Navro„zdir. Zero, 
Yurtboshimiz Islom Karimov ta‟kidlaganidek, “Navro„z bayrami biz uchun hayot 
abadiyligi, tabiatning ustuvor qudrati va cheksiz saxovatining, ko„p ming yillik 
milliy qiyofamiz, oliyjanob urf-odatlarimizning betakror ifodasi bo„lib 
kelmoqda”
1
. 
Maktab bog„i oldindan bayram o„tkazishga moslab bezatiladi. Kecha 
ijodkorlari bahoriy kiyinadilar. Dastur namoyishi uchun kompyuter, multimediya 
vositalari, DVD, tanlangan kuy-qo„shiqlar, filmlar yozilgan disklar, musiqa 
asboblari va boshqa zarur anjomlar shay qilib qo„yiladi. Sahnaning qulay joyiga 
o„rnatilgan monitorda boshlovchi nutqiga uyg„unlikda tayyorlangan slaydlar, 
videoroliklar kema-ket berib boriladi. 
Tantana debochasi karnay-surnay, nog„oralarning sho„x sadolari jo„rligida 
boshlanadi. Bog„ to„rida sahna vazifasini o„tovchi maydondagi parda ochilib, 
ko„klam shukuhi ufurib turgan dekoratsiya paydo bo„ladi. 
Sahnaning ikki tomonidan yog„och ot minib chiqib kelgan Jarchilarning 
barchani Navro„z shodiyonasiga chorlovidan so„ng ularning o„rnini boshlovchi 
yigit va qiz egallashadi.