Mutaxassislik ishi

Fotoeffekt nazariyasi:

Fotoeffektning faqat 1-qonunini to'lqin nazariya asosida tushuntirish mumkin. Lekin, 2-, 3- va 4-qonunularini to‘lqin nazariya tushuntirishga ojizlik qiladi.

To'lqin nazariyaga ko'ra haqiqatan ham ixtiyoriy to’lqin uzunlikdagi yorug‘lik intensivligi ortgan sari fotoelektronlaming energiyasi ham ortib borishi kerak edi. Lekin, tajribalaming ko'rsatishicha fotoelektronlaming energiyasi yorugiik intensivligiga mutlaqo bogiiq emas ekan. Ikkinchidan, toiqin nazariyaga ko‘ra elektron metalldan ajralib chiqishi uchun kerak boigan energiyani har qanday uzunlikdagi toiqindan olish mumkin. Faqat intensivlik yetarlicha katta bo’lishi
kerak. Lekin, toiqin uzunligi “qizil chegara”dan katta boigan yorug'lik intensivligi har qancha katta bo’lsa ham fotoeffekt hosil qila olmadi. Aksincha, toiqin uzunligi “qizil chegara”dan kichik bo’lgan yorug'lik juda past intensivlikka ega bo'lsa ham fotoeffekt hosil qila oldi. Bundan tashqari nihoyat zaif intensivlikdagi yorug'lik tushayotganda to'lqin nazariyaga asosan, metalldagi elektron metalldan chiqishi
uchun kerak bo'lgan energiyani yig'ib olishi uchun soatlab vaqt kerak. Tajribalarda esa metallga yorug'lik tushishi va va fotoelektron vujudga kelishi orasida 10^-9s chamasi vaqt o'tar ekan. Boshqacha aytganda, fotoeffekt hodisasi inersiyasiz jarayon ekan deyish mumkin.
Demak, yorugiikning to'lqin nazariyasi va fotoeffekt orasida mos kelmasliklar mavjud ekan. Shuning uchun yoruglikni uzluksiz elektromagnit to'lqini deb tasawur etish yorug'likning tabiatini to'la aks ettirmas ekan, degan fikr paydo bo'ldi. Bu fikr 1905 yil Eynshteyn yorug'likning kvant tabiatini yaratishiga asos bo'ldi. Eynshteyn Plank gipotezasini rivojlantirib quyidagi g'oyani ilgari surdi: