N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a

M ingo‘rik - Toshkent shahrining 
Shimoliy Temir YoM vokzali 
yonidagi Salor.kanaliga yaqin joylashgan. M ingo‘rik yodgorligi I—XIII 
asrlarga oid qadimiy shahardir. Tarixiy m anbalarga ko‘ra, uning hududi 
35ga boMganligi aniqlangan.
M ingo‘rik 
nomi qadimiy obidaga nisbatan XIX asrda berilgan. 
Ilgarilari uni maxalliy axoli A frosiyob nomi bilan atagan. Arab yozma 
manbalarida bu shahar «M adinat ash-Shosh» nomi bilan tilga olinsa, 
boshqa yozm a manbalarda «Choch», xitoy yozm a manbalarida «D je- 
She» va «Shi» deb nomlangan.
Shahar qalin paxsa va xom gMshtdan qilingan mustaxkam mudofaa 
devori bilan o'ralgan. Shahriston ichida ham mustahkam mudofaa 
inshootlariga ega boMgan 
baland ark -q asr 
boMgan. U zinapoyalar 
shaklidagi to ‘gM-i burchakli m inoralarga ega boMgan. A rk-qasr 
0,5 
gektarni, shahriston 15 gektar maydonni egallagan.
MingoM-ikda dastlab 1896 yil E.T.Sm irnov, N.S.Likoshin tomonidan, 
1912 yilda esa Turkiston arxeologiya xavaskorlar to ‘garagi a ’zolar 
tom onidan arxeologik tadqiqot ishlari olib borilgan. Keyinchalik 1920 
yillarda M .E.M asson, 1968 yillarda Toshkent arxeologik ekspeditsiyasi 
tadqiqot ishlarini davom qildirganlar.
Shaharga dastlab mil.av.I asrning oxiri va mil. I asrning boshlarida 
asos solingan. Shu vaqtda uning dastlabki mudofaa devori tiklangan. 
Xom gMshtdan tiklangan devorning qalinligi 9 metrni tashkil etgan. 
Lekin shaharning tez o ‘sib borishi uning hududining kengayshiga olib 
kelgan. N atijada mil. VI asrga kelib, M ingo‘rik shahri Toshkentning ilk 
o 'rta asrlar davri shaharlaridan biriga aylangan markaz shahri o ‘rnini 
egallagan va bu erda shahar hokim ining qarorgohi - qasri bunyod 
etilgan.
120

---

Tadqiqotlar natijasida shaharda hayot uch asosiy davrda davom 
etganligi aniqlangan:
1-davr 
mil. I-IV asrlarga mansub bo‘lib, bu davrga oid uzun 
yo‘lakli, ikki qatorli qal’a devorlari qoldigM topilgan. Devor tashqarisida 
to'rtburchak shaklda burj va moMalar bo‘lib, ulaming orasi 12 metrga 
teng boMgan. Bu davrda shahar hunarmandchilik va savdo sotiq markazi 
sifatida nom chiqargan.
2-davr V-VI asrlarga oid boMib, bunda shahar tez sur’atlarda 
rivojlanib, axoli soni oshib borgan. Shu davrda shahar ark va 
shahristonga ega boMgan yirik m arkazga aylangan. VI asr oxirlaridan 
esa shahar Chochning poytaxtiga aylangan.
3-davr VII-VIII asrlarga oid boMib, bu davr shahaming eng 
yuksalgan davri boMgan. Bu davrda muxtasham saroy barpo etilgan. Shu 
davr saroyi birmuncha toMiq o‘rganilgan. Saroyda ko'plab xonalar, zal, 
keng daxlizlar va omborxonalardan iborat boMgan. Xona devorlari turli 
bezaklar, haykaltaroshlik namunalari bilan bezatilgan. Bu erdan 
muqaddas olovga sigMnish bilan bogMiq buyumlar ham topilgan. 
Shahristondan axoli turar joylarining izlari, hunarmandchilik ustaxonasi 
qoldiqlari topilgan.