N a m a n c a n d a V l at universitkti viaxkamon q o d I r j o n o d I i j o n o V i c h d I n s h u n o s L i k

inson tomonidan anglab etilmaganligi, tabiat va jamiyatda sodir 
bo’layotgan yaxshi va yomon voqea-hodisalar sabablari odamlar uchun 
noma’lum bo’lganligi uchun ana shu sabablar ilohiyotdan qidirilgan, 
shunga muvofiq keladigan mifologik obrazlar, rivoyatlar to’qilgan. Shu 
tariqa ilohiyotning oliy obrazlari-xudolar to’g’risida, ma’budalar haqida 
tasavvurlar paydo bo’lgan.
Politeizm, ya’ni grekchada poli-ko’p, teos-xudo - ko’p xudolik dini 
quldorlik davrining klassik dini edi. Siyosiy hokimiyat, hukmron 
tabaqalar, quldor zodagonlar, sarkarda-lar, podsholar siyosatiga va 
ijtimoiy mavqeiga mos keladigan xudolar va ilohiy homiylar ham 
to’qilgan. Natijada Osmon, Quyosh, yulduz, yorug’lik va zulmat, oy, yil
20

---

fasllari, suv, shamol, o’rmon, tog’, bo’ran, dengiz, Er osti, dehqonchilik, 
uzumchilik, o’tloqlar, hayvon va o’simliklar, urush, adolat, omad, oila, 
muhabbat, go’zallik xudolari, ma’budalari, bosh xudolar, yaxshilik, 
yovuzlik xudolari kabi ko’pdan ko’p xudolarga sig’inish vujudga 
kelgan.
Qadimgi greklar dini (xristian dinigacha bo’lgan davrlardagi) 
politeizm - ko’p xudolikning klassik namunasi-dir. Osmon egasi, bosh 
(pontion) xudo Zevs qadimgi greklaming oliy xudosi edi. Uning ukasi 
Poseydon dengizlar xudosi edi, yana bir ukasi Aid er osti xudosi, 
Zevsning rafiqasi (xotini) Gera er-xotinlikning homiysi edi. Ares - urush 
xudosi, Afina - donolik ma’budasi, Apollon - Quyosh xudosi va san’at 
homiysi, Artemida - Oy ma’budasi va ovchilik homiysi, Dionis - 
uzumchilik, vinochilik va ayshu ishrat, hosil, dehqonchilik xudosi edi. 
Grek xudolarining “hayot yo’lini” o’zlarining hayot yo’lidan kam farq