N e I t va gaz m ahsulotlarining I izik-kimyoviy tahlili
Download 4.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Neft vf gaz mahsulotlarininu fizik-kimyoviy tahlili. Fozilov S.F, Mavlonov B.A va boshqalar
- Bu sahifa navigatsiya:
- O P T IK TA H L IL U SU L L A R I 2 .1 - § . Optik va fotokalorim etrik tahlil usullari. B eger-L am b ert-B er qonuni
|
Nazorat savollari
• ““ ^ — 1. Fizik-kimyoviy tahlil usullarining necha xili mavjud va u qanday afzalliklarga ega? 2. Yorug‘likning qanday yutilish qonuniyatlari va yutilish spektrlarini bilasiz? 3. Spektral va boshqa optik usullarning o ‘xshashlik va farqi nimada? 4. Chiqarish spektri deganda nim ani tushunasiz? 5. Elektrmagnit spektr nima? 6 . Chiqarish spektrlari orqali m oddalar tuzilishi qanday aniqlanadi? 7. Yutilish spektrlari nima? I I BOB. O P T IK TA H L IL U SU L L A R I 2 .1 - § . Optik va fotokalorim etrik tahlil usullari. B eger-L am b ert-B er qonuni Fotokalorimetrik tahlil usulining mohiyati. Fotokalorim etrik usul bilan m odda m iqdorini ko'zga ko'rinadigan spektrlar sohasida (400— 780 nm ) aniqlash standart va aniqlanayotgan rangli eritm a tom onidan nu r yutilishini solishtirishga asoslangan. Buni organik va anorganik birikm alar barqaror rang hosil qilishi m um kinligi bilan tushuntiriladi. F otokalorim etrik tahlil usulini aniqlaniladigan konsentratsiya- larning katta doirasida ishlatiladi. Bu usulni h a r xil m urakkab texnik birikm alar tarkibidan aniqlaniladigan m o dd a m iqdori 1 % dan k o ‘p va 10 5— 10 4 % b o'lgand a ham qo'llash m um kin. F otokalorim etrik tahlil usulini b a ’zi m oddani ajratish usullari — xromatografiya, ekstrak- siya bilan birgalikda qo'llash, m odda m iqdorini aniqlashda sezgirlikni yana bir foizga oshirishga va o 'lch ash aniqligini 1 0 “ 5 % ta yetkazishga yordam beradi. K o'pgina metall va m etallm aslar har xil rangli kompleks birikm alar bilan o 'zaro ta ’sirlashadi. Shuning uchu n fotokalorim etrik tahlil usuli ning aniqlash sohasini chegarasi y o ‘q. H ozirda deyarli ham m a elem ent- lar va ularning birikm alarini aniqlashning oddiy usullari mavjud. Tahlilning fotom ctrik usuli asosan solishtirishga asoslangan. Tekshirish uchun tayyorlangan rangli eritm aning rangini konsentratsiyasi m a’lum bo 'lgan, y a’ni standart eritm a rangi bilan solishtiriladi. Eritm a rangi- ning intensivligi (yoki jadalligi) k o 'z bilan kuzatiladi va h ar xil asbob lar: kalorim etrlar, fotokalorim etrlar va spektrofotom etrlar yordam ida aniqlanadi. Agarda n u r yutilishi fotokalorim etrlar yordam ida oMchansa, bunday usul fotokalorim etrik usul deyiladi. F otom etrik tahlilda qo'llan ilad ig an kim yoviy reaksiyalar, boradi- gan jarayon n in g kimyoviy tabiatiga bog'liq b o 'lm ay , balki eritm adan nur o'tishi, o'zgarishi yoki susayishiga bog'liq. R eaksiyatez, oxirigacha va takrorli sodir bo'lishi kerak. B undan tashqari, hosil bo'layotgan 14 tahlil qilinayotgan m oddaning rangi vaqt davom ida yorug'likka bar- q aror bo'lishi zarur. F o to m etrik tahlil' usulida kom pleks va ichki kom pleks birikm alar olishda oksidlanish-qaytarilish va organik m oddalarni sintez qilish reaksiyalaridan foydalaniladi. Download 4.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|