NUTQNING TA’SIRCHANLIGI - nutqning asosiy sifatlaridan biri bo‘lib, to‘g‘rilik va aniqlik ham, mantiqiy va tozalik
ham adresatga ta’sir etishga qaratilgan bo‘ladi. Bu sanab o‘tilgan sifatlarda lisoniy omillar birinchi o‘rinda tursa, ta’sirchanlik ular bilan birga keng doirada nolisoniy omillami ham qamrab oladi.
PARAZIT SO‘ZLAR — kontekstning umumiy mazmuniga hech qanday yangi ma’no kiritmaydigan, adabiy normaga xilof, beta’sir so‘z va so‘z birikmalaridir.
PLEONAZM — Nutqda bir-biriga yaqin ma’noli birliklaming (ortiqcha holatda) qo‘llanilishi, bir informatsiyaning bir necha marta ifodalanishi.
PURIZM — Tilning sofligini saqlashga urinish, unda yuz beradigan har qanday yangiliklaiga, shu jumladan, neologizmlarga, chet tillardan so‘z o‘zlashtirilishlarga qarshi chiqadi.
RASMIY KODIFIKATSIYA — maxsus atamashunoslik komissiyalarining, ko‘chalar, shaharlar, qishloqlar nomlarini qo‘yish va o‘zgartirish bo‘yicha qo‘mitalarning faoliyati orqali amalga oshiriladi. Bu tipdagi kodifikatsiya turg‘un, mukammal boilmaydi, aksincha sun’iy bo‘ladi, chunki bunda etarli darajada nazariy-tarixiy lingvistik asos bo'lmaydi va o‘zlashtirilgan so‘zlarda bu kodifikatsiya asl manba tilga suyanadi, o‘zlashtirib olgan til sistemasi esa hisobga olinmaydi.
Qiyoslang: ilmiy kodifikatsiya.
RITORIKA - Notiqlik, voizlik san’ati nazariyasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
