N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

Gazlashgan suyuqlik haydab quduqni o’zlashtirish. Gazlashgan suyuqlikni 
haydash yordamida o‘zlashtirishda, quvur orti qismiga gaz yoki havo haydash o‘rniga 
gazsuyuqlik aralashmasi haydaladi. Bunday aralashmaning zichligi haydalayotgan 
gaz va suyuqlikning miqdoriga bog‘liq bo‘ladi. Chuqur quduqni gaz haydab 
o‘zlashtirishda kichik bosim hosil qilnib o‘zlashtirish qiyin bo‘lgan holatda yaxshi 
natija beradi. 
Qatlamdagi mustahkam jinslar sharoitida (qumoqtoshlar, ohaktoshlar) 
g‗ovaklik muhitini kalematatsiya materiallaridan jadal tozalashga olib keladi.
4.10-rasm. Gaz suyuqlik oqimini haydash yoki aeratsiyalash. 
1- kompressor, 2- teskari klapan, 3- nasos agregati,4- aerator , 5- zadvijka,
6- mustaxkamlovchi quvuri, 7- NKQ. 

---

57 
Nazorat savollari. 
1. Mahsuldor qatlamni ochish usullari. 
2.Mahsuldor qatlamni ochishda nimalarga etibor beriladi
? 
3.Qatlamni birlamchi oshishga qo‘yiladigan talablar. 
4.Quduq tubi tuzilishining keng tarqalgan turlari qanday? 
5.Filtrlar yasalishga ko‘ra qanday turga bo‘linadi? 
6.Filtr teshiklari o‘lchami va soni qancha bo‘ladi? 
7.Maxsus filtrlar turlari. 
8.Quduqlarni perforatsiya qilish usullari 
9.O‘qli va o‘qsiz perforatorlar bilan teshish. 
10.Quduqlarni suyuqlik qum aralashmasi bilan teshish. 
11.Quduqlarni o‘zlashtirish usullari. 
12.Quduqdagi suyuqlik zichligini pasaytirish orqali o‘zlashtirish qanday 
amalga oshiriladi? 
13.Porshenlash orqali o‘zlashtirish qanday amalga oshiriladi? 
14.Jelonka yordamida o‘zlashtirish. 
4-bob bо‘yicha xulosalar 
Mahsuldor qatlamni ochish usullari, quduqning tuzilmada joylashish holati, 
quduqlar tubi tuzilishining keng tarqalgan turlari, fil‘tirlar va ularni hosil qilish 
usullari, quduqni o‘zlashtirish va oqim hosil qilish haqida ma‘lumotlar batafsil 
yoritilgam.