NAM O’LCHAGICH - gaz suyuqlik va qattiq jinslarning namligini
o’lchovchi asbob. Nam o’lchagichlarning ko’pchiligi moddalarning tarkibida
namlik miqdori o’zgarish bilan uning elektr qarshiligi va dielektrik
o’tkazuvchanligi o’zgarishini o’lchashga asoslangan. Neft qudug’ining tubidagi
neftning namlik miqdori geofizik kabel’ orqali quduqga tushiriladigan chuqurlik
nam o’lchagichi bilan aniqlanadi. Qattiq jismlarning namligi sig’imi
konduktometrik nam o’lchagichlar bilan aniqlanadi.
GAZLARNING NAM SAQLASHI - odatda tabiiy gazlar suv bug’lari
bilan to’yingan bo’ladi. Ularning miqdori bosimga, haroratga va jins tarkibiga
bog’liq. Harorat va gaz molekulyar massaning ko’payishi bilan gazning nam
sig’imi oshadi. Bosimning ko’payishi bilan esa gazning nam sig’imi kamayadi.
NEFTNING NAM SAQLASHI - neftning suvlanish darajasi u asosan
yuzaga neft bilan birga keladigan qatlamga suvning hajm sarfiga, neftning
zichligiga va yopishqoqligiga bog’liq. Bir xil sharoitda suv sarfi, neftning
yopishqoqligi, zichligining kamayishi va suv zichligining ko’payishi bilan
neftning nam saqlashi kamayadi.
NEFTLI SUVLAR - neft va gaz bilan kuzatiladigan neftli gorizontlardagi
yer osti suvlari. Neftli suvlar yuqori darajali minerallanishi bilan farqlanadi va
xlorit-kal’tsiy-natriyli, xlorit-kal’tsiy –magniyli gidrokorbanat-natriyliturkumlari
taaluqli. Odatda neftli suvning tarkibida yuqori miqdorda Br, B, Ra, Ba, Sr va
mikroelementlar, shuningdek organik moddalar, uglevodorodlar, biogen azotlar,
serovodorodlar, karbonat angidridlar uchraydi.
QOVUSHQOQLIK - zarrachalarning boshqa kuch ta’siriga (aralashishga)
bo’lgan qarshiligi. Suyuqliklarga nisbatan dinamik va kinematik qovushqoqliklar
ma’lum. Dinamik qovushqoqlik 1 sm
2
maydonli suyuqlik qatlamini 1 sm ga 1 sek.
tezlik bilan ko’chirish uchun ko’rsatilgan qarshilik kuchi bo’lib, puazda
o’lchanadi. Qovushqoq suyuqlikning dinamik qovushqoqligi uning solishtirma
og’irligiga nisbati bo’lib, stokslarda o’lchanadi.
212
Do'stlaringiz bilan baham: |
