N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

NEFTGA HAMROH GAZLAR - neft va gaz uyumlaridan neft bilan birga 
neftga xamroh gazlar olinish jarayoni. 
TABIIY GAZLAR - har xil geologik va geokimyoviy sharoitlarda paydo 
bo’ladigan turli kimyoviy tarkib va fizik xususiyatlariga ega bo’lgan gazlar. 
Tarkibi va fizik xossalariga qarab ular bir necha guruhga bo’linada: a) atmosfera, 
litosfera gazlari, o’simlik va hayvonotlar dunyosi gazlaro; b) namayon bo’ladigan 
gazning o’choq turlari; v) uglevodorodli gazlar; karbonat angidrid gazi, azot 
gazlari (ular tabiatda sof va aralashgan holatda uchraydi); g) biokimyoviy gazlar, 
litokimyoviy gazlar, radioaktiv gazlar, havo gazlari, koinotdagi qoldiq gazlar. 
GAZ SEPARATORI - gazli va gaz kondensatli quduqlarning 
mahsulotlarini nam tomchilari uglevodorod kondensatlari shuningdek qum 
zarrachalari, tuz kristallari va boshqa aralashmalardan tozalaydigan asbob. 
GAZ TERMOMETRI - ichidagi gazning hajmini yoki bosimini o’lchash 
yo’li bilan haroratni aniqlaydigan asbob. 
GAZ OMILI - tabiiy gazning 1 t yoki 1 m
3
neftga to’g’ri keladigan miqdori 
(m
3
da). Katta gaz omili 1000-2000 m
3
/t (1 t neftga 1000-2000 m
3
gaz to’g’ri 
keladi) va undan ham katta sonlar bilan harakterlanadi. Ko’pchilik vaqtlarda gaz 
omili 100-200 m
3
/t kattalikka ega. Konlarda gaz miqdori juda kam bo’lgan gaz 
omili gaz miqdorining suv miqdoriga bo’lgan nisbatiga teng. 
GAZ-NEFT SEPARATORI - neft va yo’-yo’lakay gaz zichliklari farqi 
hisobiga ularni ajratadigan asbob. Ish tartibiga qarab gaz-neft separator 
gravitatsion, markazdan qochma va murakkab; shakliga qarab sferik va silindrik 
(tik, qiya va gorizontal); ish bosimiga qarab vakuumli, past, o’rtacha va yuqori 
bosimli xillariga bo’linadi. 
GAZOIL - 200-400
0 
C haroratlar oraligida qaynaydigan neft fraktsiyalari. U 
kerosin bilan surkov moy fraktsiyalari orasidagi oraliq vaziyatni egallaydi. U 
asosan, dizel yoqilg’isi sifatida foydalaniladi. 

---

214 
GERMETIKLANISH - zichlash, havo kirmaydigan-chiqmaydigan qilish. 
Burg’ilash qudug’i ichini o’rovchi mustahkamlivchi quvurning zichligini 
ta’minlash va shuningdek quduq og’zini mukammal zichlash. 
GUDRON - neftdan benzin, kerosin va moyli fraktsiyalarning asosiy 
massalarini haydashdan qolgan qora sholasimon qovushqoq massa. Uning zichligi 
950-1000 kg/m
3
. Gudron izolyatsiya materiallari olishda xom ashyo hisoblanadi.