N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

AROMATIK UGLEVODORODLAR - molekulasida benzol yadrosi 
bo‘lgan uglevodorodlar. Aromatik uglevorodning eng asosiy vakillari benzol 
(C
6
H
6
) va umumiy formulasi C
4
H
4
-6 bo‘lgan benzol gomologlaridir (masalan, 
toluol-C
6
H
5
-CH
3
, stirol-C
5
H
6
-CH=CF
2
va boshqalar). Benzol yadrolaridagi 
kondensirlangan aromatik uglevodorodlarga naftalin, antrotsen, fenantren va 
boshqalar kiradi. Aromatik uglevodorodning asosiy manbai toshko‘mirni kokslash 
natijasida olinadigan mahsulotlardir. Neftdan ham ko‘p miqdorda aromatik 
uglevodorodlar olinadi. Ba’zan sintetik usullar yordamida aromatik ketonlar, 
aldegidlar, kislotalar hosil qilish mumkin. 
OG’IR UGLEVODORODLAR - tabiiy gazda uchraydigan metanning 
gazsimon gomologeni. 
UGLEVODORODLI GAZLAR - tarkibida 50% dan ortiqroq har xil 
uglevodorod birikmalari bo‘lgan gazlar majmui. 
SOLISHTIRMA OG’IRLIK - 1 sm
3 
moddaning gramlarda ifodalangan 
solishtirma og‘irligi. U g/sm ifodalanadi. 
SOLISHTIRMA HAJM - modda egallagan hajmning shu modda massasi 
nisbatiga teng V kattalik; V=dV/dm, bunda dm-kichik hajm dv ga to‘ldirilgan 
moddaning massasi. Solishtirma hajm zichligi p ga teskari kattalik: V=1/r. 
solishtirma hajm birligi m
3
/kg da o‘lchanadi. 

---

223 
SUYUQLIKNING SOLISHTIRMA SARFI – suyuqlik oqimining 1 m 
kengligiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha suyuqlik sarfi. 
KONNI ISHLASH LOYIHASI - konni ishlash va ishlatish usullarini, shu 
konni jixozlash loyihasi uchun kerak bo`ladigan hamma asosiy ma‘lumotlarni va 
asosiy texnologik ko`rsatkichlarni o`z ishiga olgan bo`lishi kerak. Loyihalash 
tashkilotlari tomonidan ishlash loyihasiga muvofiq ravishda konni jixozlash 
loyihasi xam tuziladi.