Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

 
 
 
 
 
 
5.2-chizma. To’plangan axborot va prognozlash uslublari orasidagi o’zaro 
aloqa.
44
 
44
Philip Kotler, Kevin Lane Keller. Marketing management. 12 th edition. 2010 by Pearson Education, Inc.p. 99.
Ахборот тўплаш турлари 
Тўплаш 
тажрибаси 
Мавжуд 
тенденцияларни
нг 
экстраполяцияс
и 
Моделларни 
тузиш 
Эксперт усули 
Тренднинг 
экстраполяцияс
и 
Моделлаштири
ш 
Прогнозлаш усуллари 

---

Biznesni tadqiq etish usullari 
112 
Prognozning tahliliy tadqiqotlar sifatini oshirish muammosi ko’p jihatdan ularning 
axborot ta’minotiga bog’liq. Foydalanilayotgan axborot bazasiga qo’yilgan asosiy talablar 
quyidagilardir: 
 ko’rsatkichlarning miqdoriy tavsiflari ishonchliligi avvalambor iqtisodiyotning 
asosiy sohalaridan, yetarli darajada to’liq hamda umuman olganda mamlakatda va uning 
mintaqalarida sodir bo’layotgan salbiy va ijobiy jarayonlar to’g’risida to’liq tavsiflarni 
ko’zda tutuvchi taqdim qilinayotgan axborotning yetarliligi va kompleksligi; 
 turli axborot bloklari va darajalari ko’rsatkichlarining o’zaro to’g’ri kelishini 
ko’zda tutuvchi taqdim qilinayotgan axborotning tizimliligi; 
 taqqoslanishi, ya’ni turli ko’rsatkichlar miqdoriy tavsiflarining bir-biriga zid 
bo’lmasligi. 
Prognoz - tahliliy hisoblar statistik axborot, ya’ni mintaqalar, korxonalar, moliyaviy 
tashkilotlardan olinadigan ma’lumotlar asosida olib boriladi. boshqa mamlakatlarning va 
jahon iqtisodiyoti hamda uning mintaqalari iqtisodiy kon’yunkturasini tavsiflovchi 
axborotdan foydalaniladi. materiallarning bir qismi aholini va tadbirkorlarni so’rash 
natijasida shakllanadi. ekspert axborot, ya’ni bilimning u yoki bu soha mutaxassislaridan 
olinadigan ma’lumotlardan foydalaniladi. 
Statistik ma’lumotlar sifatini belgilovchi beruvchi omillarga quyidagilar kiradi: 
 yalpi kuzatishdan tanlab kuzatish uslubiga o’tish bilan bog’liq o’zgarishlar; 
 statistik hisobot va buxgalteriya hisobining yangi shakllari kiritilishi bilan bog’liq 
birlamchi hisobning kechiktirib bo’lmasligi; 
 agregatlashgan ko’rsatkichlarni hisoblash uslubiyati; 
 statistik ko’rsatkichlarning iqtisodiy kategoriyaga mos kelmasligi.