Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish
- rasm. Marketingda iqtisodiy tahlilning asosiy an’anaviy usullarining
Download 6.63 Mb. Pdf ko'rish
|
Сотволдиев Н. Бизнесни тадкик этиш усуллари УМК
- Bu sahifa navigatsiya:
- Бизнесда иқтисодий таҳлилнинг анъанавий усуллари
- Biznesni tadqiq etish usullari 76
|
2.7 - rasm. Marketingda iqtisodiy tahlilning asosiy an’anaviy usullarining turkumlanishi Yukorida keltirilganlardan ko’rinib turibdiki, marketing faoliyatini iqtisodiy tahlili jarayonida qo’llanadigan usullar xilma-xil va rangbarangdir. Tahlil jarayonida ularni to’g’i kelgan-kelmaganligiga qarab qo’layberish albatta analitik hisoblarni ko’payib ketishiga ayrim hollarda uning natijalarini buzilishiga olib keladi. SHuning uchun ham ularni tanlashda yechilishi lozim bo’lgan iqtisodiy masalani mohiyatiga mos keladigan usulni tanlash lozim. 2.6. Analitik ko’rsatkichlar tizimini ishlash Biznes faoliyatini tahlilning barcha ob’ekti biznes reja, hisob, hisobot va boshqa ma’lumotlar manbalaring ko’rsatkichlari tizimida o’zining aksini topadi. Бизнесда иқтисодий таҳлил усуллари Ахборотларни ишлашнинг анъанавий усуллари Детирминистик омилли таҳлил ўтказиш усуллари Стохастик омилли таҳлил ўтказиш усуллари Кўрсаткичларни оптималлаштириш усуллари Бизнесда иқтисодий таҳлилнинг анъанавий усуллари Таққослаш (қиёслаш) Нисбий миқдорларни ҳисоблаш Ўртача миқдорларни ҳисоблаш Гуруҳлаш Баланс усули График усулда тасвирлаш Biznesni tadqiq etish usullari 76 Ma’lumki, har bir iqtisodiy hodisa yoki jarayon ko’pincha bitta, ajralgan alohida ko’rsatkich bilan emas, balki bir nechta o’zaro bog’lagan ko’rsatkichlar tizimi bilan aniqlanadi. SHu munosabat bilan iqtisodiy hodisa va jarayonlarni aks ettirish uchun ko’rsatkichlar tizimini tanlash va asoslash iqtisodiy tahlilning muhim uslubiy masalasi hisoblanadi. Biznes faoliyatini tahlil qilishda qo’llanadigan juda ko’p miqdordagi, turli ko’rsatkichlarni guruhlash va tizimlashtirish muxim ahamiyat kasb etadi. Ko’rsatkichlarni bir qator belgilar bo’yicha turkumlash mumkin (2.8-chizma): 1) O’zining mazmuni bo’yicha ular miqdoriy va sifat ko’rsatkichlariga bo’linadi; 2) Qo’llanadigan sohasiga qarab ular umumiy va maxsus ko’rsatkichlarga bo’linadi; 3) Sintez darajasi bo’yicha ko’rsatkichlar umumlashtiruvchi, xususiy va yordamchi ko’rsatkichlarga bo’linadi; 4) Olish usuli bo’yicha ko’rsatkichlar mutloq va nisbiy ko’rsatkichlarga bo’linadi; 5) Sabab-oqibat munosabatlarini o’rganishda ko’rsatkichlar omilli va natijaviy ko’rsatkichlarga bo’linadi; 6) SHakllanish usuliga qarab normativ, reja, hisobot va analitik ko’rsatkichlarga bo’linadi. |
