Namangan davlat universiteti sharipjonov muhiddin shokirjon o’G’lining «oliy pedagogik ta’limda tasviriy san’at darslarini tashkil etishning ilmiy nazariy va metodik asoslari» mavzusidagi

2.3. Talabalar mustaqil ta’lim olish faoliyatini tashkil etish va boshqarish
texnologiyasi 
Talabalarni pedagogik faliyatga kasbiy tayyorlashda ijodiy jarayonni tashkil 
etish uzluksiz va uzviy amalga oshirilmog’i lozim. Ularning faol va ijodkor 
pedagoglar bo’lib yetishishlarida va shakllanishlarining eng maqbul usuli bu nazariy 
mashg’ulotlarda olgan bilimlarini amaliy mashg’ulotlarni tashkil etish va boshqarish 

---

64 
hisoblanadi. Bizningcha, bu yo’nalishda yuqori natijaga erishish ta’lim jarayonida, 
xususan ma’ruza va amaliy - ijodiy mashg’ulotlarida talabalarda o’rganilgan o’quv 
materialini mustahkamlashga qiziqish (motiv) hosil qilish, o’quv axborotlari sig’imini 
darslik va qo’shimcha adabiyotlardan mustaqil holda o’qish asosida kengaytirishga 
ishtiyoq hosil qilishga asoslanadi. Bo’lajak mutaxassislarning har tomonlama yetuk, 
bilimli, mustaqil fikrlay oladigan, izlanuvchan kadrlar bo’lib yetishishini tahminlash, 
ularni o’z ustida ishlashga yo’naltiruvchi yangi pedagogik va axborot 
texnologiyalarini o’quv jarayonida qo’llash muhim ahamiyat kasb etadi. Ta’lim-
tarbiya jarayonida talabalarda mustaqil ta’lim olishga ishtiyoq va zaruriyat hosil 
qilishda zamonaviy pedagogik texnologiyalar keng imkoniyatlarga ega. 
Ta’lim-tarbiya jarayoniga texnologik yondoshish, yahni o’quv jarayonini 
ishlab chiqarish jarayoni kabi takrorlanuvchan tavsifga ega bo’lishini tahminlashga 
oid dastlabki izlanishlar o’tgan asrning 50-yillarida amerikalik pedagog olimlar 
tomonidan olib borilgan. Xususan, «o’qitish texnologiyasi» iborasi ham, birinchi 
marta amerikalik olim Skinner tomonidan ishlatilgan. U «o’qitish texnologiyasi – 
psixologiya fani yutuqlarini pedagogik amaliyotda qo’llashdan iborat» - deb 
tahriflagan
1
. 
Psixolog - olima N.F.Talizina tahkidlaganidek, «ta’lim tizimida pedagogik 
texnologiya iborasining paydo bo’lishiga quyidagilar sabab bo’lgan:
1) didaktika qoidalarining barcha mamlakatlarda (xususan AQSHda) keng 
tarzda ommalashmaganligi;
2) uning qoidalari o’ta konstruktiv tusda bo’lmay zamon talabidan orqada 
qolganligi; 
3) o’tgan asrning 60 - yillarida ta’lim jarayoniga texnikaning – 
dasturlashtirilgan ta’lim mashinalarining kirib kelganligi. 
Akademik V.P.Bespalg’ko fikricha, - “Pedagogik texnologiya–o’qituvchi 
mahoratiga bog’liq bo’lmagan holda pedagogik muvaffaqiyatni kafolatlay oladigan, 
o’quvchi shaxsini shakllantirish jarayonining loyihasidir”
2
.