Namangan muhandislik-qurilish instituti "menejment" kafedrasi r. Ismatov, O. Ahmedov
Metrologiya tushunchasi va mazmuni
Download 2.2 Mb. Pdf ko'rish
|
Namangan muhandislik-qurilish instituti menejment kafedrasi r.
|
11.2.Metrologiya tushunchasi va mazmuni O’zbekiston respublikasining bozor iktisodiyotiga utishi mamlakatimiz firmalari va korxonalari tashkilotlari uchun fakat ichki bozorda emas balki tashki bozorlarda xam faoliyat yuritishi uchun yangi shart-sharoitlarni belgilab beradi. Korxonalarning mustakilligi karorlarni kabul kiladi uz boshimchalikni bildirmadi balki butun dunyoda kabul kilingan koidalarini bilishi va amaliy tarzda kullashni bildiradi. Xarn kanday yunalishda xar kanday darajada xalkaro xamkorlikni malaga oshirishda ushbu koidalarni ya’ni xalkaro koidalarni milliy me’rlar bilan uygunligini ta’minlash lozim. Metrologiya - grekcha olingan bulib metro, ulchov yoki me’yor degan ma’noni bildiradi. Logos - ulchamlar, ulcham metrlari va ulchov vositalari tugrisidagi fan bulib ularning yagonaligini va anikligini ta’minlaydi. Zamonaviy metrologiya 3 kismdan iborat. 1.konunchilik yoki xukukiy metrologiya 2. fundamental yoki ilmiy metrologiya 3. amaliy metrologiya Qadimgi Rossiyada uzunlik ulchovi bulib kadamlar soni xisoblangan. Keyinchalik bu ulchov birligi yerlik deb nomlangan.18 asrdan boshlab Rossiyada dyuym kullana boshladi. Bundan keyin angliyada funt kullana boshladi. O’lchovlarning metr sistemasi Frantsiyada1840 yilda kiritilgan. 1988 yilda xalkaro darajada elektr birliklarini va kattaliklarini ulcham yangi konstantalar kabul kiladi. Fizik kattalik deb jismoniy ob’ektlarning shunday xssalari tushuniladiki bunda ob’ektral uchun umumiy sifat munosabatlari saklanib koladi. Metrologiyaning asosiy vazifalaridan biri ulchovlarning umumiyligini ta’minlash. Xatolik deb ulchov natijalarini ya’ni xakikiy kursatkichlarini me’yoriy kursatkichlardan foydalanishi tushuniladi. Malumki,1993 yilning 28 dekabrida Prezidentimiz tomonidan ketma-ket uchta, ya’ni – “Standartlashtirish щakida”, “Metrologiya щakida” va “Masulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish” qonunlari imzolangan edi. Bu konunlarning щayotga tadbik etilishi respublikamizdagi mavjud metrologiya xizmatini yangi rivojlanish boskichiga tini yangi rivojlanish boskichiga kutarilishiga asos buladi. SHular biri, ya’ni “Metrologiya щakida” konun ustida bir oz tuxtalib utamiz. Bu konun respublikamizda metrologiyaning rivojlanishiga va metrologik ta’miinot ta’minot masalalarini щal etishning mutlako yangi boskichga olib kirdi. 136 “Metrologiya щakida” konun 5 bulimdan iborat bulib, bu bulimlar 21 moddani uz ichiga olgan. Respublikamizda metrologiya xizmatini yulga kuyish, va bunda jismoniy va yuridik shaxslarning ishtiroki va funktsiyalari, bu boradagi javobgarlik buyicha keng ma’lumotlar berilgan. Download 2.2 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|