Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

„Prokter end Gembl“ firmasining bosh direktori hayotiylik 
davri modeUga ishonmaydi va 1949- yilda chiqarilgan bolishiga qa- 
ramay, 1976- yilda ham hali o ‘sish bosqichida bo'lgan ,,Tayd“ 
markasini misol qilib keltiradi. Aslida bu marka o ‘zining 29 yillik 
umri davomida bozordagi o ‘zgarishlarga: iste’mol ko‘nikmalariga, 
kir yuvish mashinalarining tavsifnomalariga, yangi mato-gazla- 
malar va boshqalarga yaxshiroq moslashtirish maqsadida 55 marta 
o ‘zgartirildi
Ko‘rinib turibdiki, markaning hayotiylik davri, asosan, fir­
maning nazorati ostidagi omillar tom onidan qabul qilingan 
marketing strategiyasi va uni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha harakat- 
lar ko‘lami bilan belgilanadi. Xinkl 275 xil markadagi oziq-ovqat 
tovarlari, pardoz buyumlari va uy jihozlarining evolutsiyasini 
o ‘rganib chiqdi. Kelgusida biz muayyan markaning emas, balki 
faqat tovar bozorining hayotiylik davrini ko‘rib chiqamiz.
Hayotiylik davrining strategik oqibatlari. Birlamchi talab evo- 
lutsiyasining xarakteri vaqt bo‘yicha differensiallanganligi muhim 
oqibatlarga olib keladi, marketing strategiyalari ularni hayotiylik 
davrining har bir bosqichida hisobga olish lozim. Ushbu to‘rtta 
asosiy xulosani chiqarish mumkin:
— iqtisodiy va raqobatli muhim tovar hayotiylik davrining har 
bir bosqichida o ‘zgarib boradi;
— har bir bosqich uchun ustuvor strategik maqsadni qayta- 
dan belgilab olish lozim;
— tovaming hayotiylik davridagi har bir bosqich uchun xara­
jatlar va daromadlar tarkibi turlichadir;
— marketing dasturi tovarning hayotiylik davridagi har bir 
bosqichiga moslashtirilgan bo'lishi lozim.
Tovarlar hayotiylik davrining texnologik o ‘zgarishlar bosimi