Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

matematik modellarga asoslanadi. Bitta yoki bir nechta ssenariylar 
ishlab chiqarilib, talabni ehtimoliy baholashga olib keladi.
Iqtisodiy-matematik uslublar ko‘p omilli regressiv tenglama- 
lardan iborat bo‘lib, asosiy ko‘rsatkichlar turli omillar ta’sirida 
o ‘zgarishini va bog‘liqlikni ifodalaydi.
Iqtisodiy-matematik uslublar qatoriga chiziqli, kvadrat, dara- 
jali, logarifmik tenglamalar tizimi kiritilib, ular omillar hisobini 
va ta’sirini hisoblashda qo‘llanadi. Bunday turdagi tenglamalar 
tuzib chiqish, uning vositasida bashorat qilish ancha murakkab- 
dir.
Tarkibiy modellashtirish esa bashorat qilishda bir-biriga bog‘liq 
bo'lgan tovarlar ko‘lamida ko'proq qo‘llanadi. Ushbu modelning 
asosiy belgisi — bu talabga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar muayyan 
guruhga ajratilgan holda statistik jadvalda aks ettirilishidir.
Savol va topshiriqlar
1. Bozorning joriy salohiyati bilan absolut salohiyati o ‘rtasida qanday 
nisbat bor? Ushbu ikki tushunchaning darajasini va evolutsiyasini 
belgilaydigan omillarni tavsiflab bering.
2. Talab determinantlari deganda nimani tushunasiz?
3. Bozor sig‘imi deganda nimani tushunasiz?
4. Tovarning hayotiylik davri modeli qanday bosqichlardan iborat?
5. Birlamchi talabning narx bo‘yicha elastikligi tovarning hayotiylik 
davrini turli bosqichlarida qanday rivojlanadi?
6. Ushbu evolutsiyani qanday omillar izohlaydi? Ushbu evolutsiya- 
dan strategik marketing uchun qanday xulosalar kelib chiqadi?
7. Talabni bashorat qilishning qanday uslublarini bilasiz?
8. Bashorat qilish uslublarining qaysi birini mamlakatimiz bozoriga 
qo‘llanish mumkin?

---