Nashriyot-matbaaijodiy uyi


O'lchash usulining xatoligi


Download 1.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/160
Sana20.09.2023
Hajmi1.85 Mb.
#1683026
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   160
Bog'liq
anmi4 1930 TEXNOLOGIK JARAYONLARNI NAZORAT QOLOSHNI AVTOMATLASHTIRISH

O'lchash usulining xatoligi deyilganda usulning takomillashmaganligi 
tufayli kelib chiqadigan xatolik tushuniladi. Ular, ko'pincha, yangi usullar 
qo'llanganda, qiymatlar orasidagi haqiqiy bog'lanishni taxminiy apporoksi-
matsiyalovchi tenglamalardan foydalanilganda paydo bo'ladi. O'lchash 
usulining xatoligi o'lchash vositasi, xususan, o'lchash qurilmasi, ba'zida 
esa, o'lchash natijasi xatoliklarini baholashda e'tiborga olinishi lozim. 
Subyektiv xatoliklar kuzatuvchining shaxsiy xususiyatlaridan, masalan, 
biror signal berilgan paytni qayd qilishda kechikish yoki shoshilishdan, 
shkala bo'limi chegarasidagi ko'rsatishni noto'g'ri yozib olishdan, parallaks-
dan va hokazodan kelib chiqadi. Parallaksdan hosil bo'lgan xatolik deyilganda 
sanash xatoligiga kiradigan, shkala sirtidan biror masofada joylashgan strelka 
shu sirtga perpendikular bo'lmagan yo'nalishda vizirlash (belgilash) nati-
jasida kelib chiqadigan xatolik tushuniladi. 
O'rnatish xatoligi o'lchash asbobi strelkasining shkala boshlang'ich 
belgisiga noto'g'ri o'rnatilishi natijasida yoki o'lchash vositasini e'tiborsizlik 
bilan, masalan, vertikal yoki gorizontal bo'yicha o'rnatilmasligi natijasida 
kelib chiqadi. 
O'lchash uslubi xatoliklari kattaliklarni (bosim, harorat va b. ni) 
o'lchash uslubi bilan bog'liq bo'lgan va qo'llanayotgan o'lchash asboblariga 
bog'liq bo'lmagan xatoliklardan iborat. 
O'lchashlarni, ayniqsa, aniq o'lchashlarni bajarishda o'lchash natijasini 
muntazam xatoliklar anchagina buzishi mumkin. Shuning uchun, o'lchash-
larni bajarishga kirishishdan awal bu xatoliklarning barcha manbalarini 
aniqlash va ularni bartaraf etish choralarini ko'rish zarur. Ammo, munta-
zam xatoliklarni topish va bartaraf etish uchun uzil-kesil qoidalar berish 
amalda mumkin emas, chunki turli kattaliklarni o'lchash usullari g'oyatda 
turli-tumandir. 

Download 1.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling