Nashriyot-matbaaijodiy uyi

Sig'imli manometrlarning ishlash prinsipi bosim o'zgarishi bilan yassi 
kondensator qoplamalari orasidagi masofani o'zgartirishi natijasida uning 
sig'imining o'zgarishiga asoslangan. Sig'imli manometrning prinsipial 
sxemasi 3.8-rasmda keltirilgan. O'lchanayotgan bosim asbobga naycha 1 
orqali beriladi va membrana 2 orqali qabul qilinadi. 
Membrana 2 va elektrod 3 kondensator qopla-
malarini hosil qiladi. Kondensator esa o'lchash 
sxemasiga ulagich 4 lar orqali bajariladi. Konden-
sator sig'imining qoplamalar o'rtasidagi masofaga 
bog'liqligi quyidagi tenglama bo'yicha aniqlanadi: 
(3.24) 
bu yerda: S — qoplamalar yuzi; s — qoplamalar orasidagi 
muhitning dielektrik singdiruvchanligi; I — qoplamalar 
orasidagi masofa. 
Bosim ta'sirida membrana egilib, elektrod 3 ga 
yaqinlashadi. Membrananing egilishi natijasida / 
89 

---

masofa o'lchanayotgan bosimga nisbatan mutanosib o'zgaradi. Qoplamalar 
yuzi va dielektrik singdiruvchanlik o'lchash jarayonida o'zgarmaydi. 
Shuning uchun, (3.24) ifodani quyidagicha yozish mumkin: 
(3.25) 
bunda 
Shunday qilib, kondensator sig'imi o'lchanayotgan bosimga muta-
nosibdir. С ni o'lchov axboroti signaliga aylantirish uchun, odatda, 
o'zgaruvchan tok ko'priklaridan yoki rezonansli ZC-konturlardan foyda-
laniladi. Sig'imli asboblar 120 mPa gacha bo'lgan bosimni o'lchashda 
qo'llanadi. Membrananing qalinligi 0,05 ... 1 mm. Ulardan tez o'zgaruvchi 
bosimlarni o'lchashda foydalaniladi. Sig'imli manometrlarning ko'rsatishiga 
atrof-muhitning harorati ta'sir qiladi. Chunki harorat o'zgarishi natijasida 
qoplamalar orasidagi masofa o'zgaradi. Sig'imli manometrlarning yana bir 
kamchiligi parazit sig'imlar ta'siridir. O'lchash xatoligi asbob shkalasining 
±0,2 ... 5 % idan oshmaydi.