National researches of uzbekistan: conferences

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
1. Abdullayeva Sh. Ta`limda o`qituvchi shaxsi va o`quvchi faoliyatini uyg`unlashtirish 
texnologiyalari. // Molodoy uchyonыy, 2016 yil. 9-son. 
2. Abduraimova M. Ona tili ta`limida ilg`or pedagogik texnologiya. Toshkent, 2005. 3-26 betlar. 
3. Azizxo`jayeva N. O`qituvchi tayyorlashning pedagogik texnologiyasi. T.: TDPU, 2000. 
4. Abduqodirov A. Umumiy o`rta ta`lim maktablarida yangi axborot texnologiyalardan 
foydalanish muammolari. Uzluksiz ta`lim jurnali, 2002. № 4, 60-73 betlar. 

---

81
Август 2022 10-қисм
Тошкент
‘‘ЎЗБЕКИСТОНДА ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТЛАР: ДАВРИЙ АНЖУМАНЛАР:’’
BOSHLANG'ICH TA’LIMDA O‘QUVCHILARNING DIQQATINI JAMLASH, 
DARSGA QIZIQISHINI OSHIRISH BO‘YICHA YANGI METOD VA 
TEXNOLOGIYALAR
Sa'dullayeva Kunduzxon
Xorazm viloyati Xiva tumanidagi 
17-umumiy o'rta ta'lim maktabining 
boshlang'ich sinf o'qituvchisi
Annotatsiya: Ushbu maqolada boshlang’ich ta’lim tizimida o’quvchilarning darslarga 
qiziqishini oshirish bo’yicha tavsiyalar va bunda qo’llaniladigan metod va texnologiyalar haqida 
mulohaza yuritilgan.
Kalit so’zlar:boshlang’ich ta’lim, metod, texnologiya, jarayon, ta’lim, innovatsiya.
Mamlakatimizda olib borilayotgan keng ko’lamdagi o’zgarishlar, iqtisodiy va ijtimoiy 
muammolar, maktab tizimi, texnologiyalardan foydalanish jarayonlari bizni e’tiborimizni albatta 
tortadi. Yangi O’zbekiston poydevorini quruvchilari bo’lmish yosh avlodni tarbiyalashda ularga 
xalqaro toifadagi bilimlarni berish va jahon standartlariga mos ravishda adabiyotlardan foydalanish 
maqsadga muvofiq bo’ladi. Jamiyatda zamonaviy texnologiyalardan foydalanish ta’lim tizimida 
katta yutuqlarga olib keladi. 
Ta’lim jarayonining muvaffaqiyati uning shakligagina emas, balki qo’llanilayotgan metodlar 
samaradorligiga ham bog’liqdir. Ta’lim nazariyasida o’qitish (ta’lim) metodlari markaziy o’rin 
egallaydi. «Metod» yunoncha (metodos) so’z bo’lib, «yo’l», tatbiq qilish kabi ma’nolarni anglatadi. 
Ta’lim metodi ta’lim jarayonida o’qituvchi va o’quvchilarning aniq maqsadga erishishiga qaratilgan 
birgalikdagi faoliyatlaridir. 
Hozirgi kunda ta’lim jarayoniga innovatsion texnologiyalar va interaktiv metodlarni 
qo’llashga qiziqish toboro keng tus olmoqda. Bunday metodlarni qo’llash ta’lim samaradorligi 
va ta’sirchanligini oshiradi, o’quvchilarning o’qish motivlarini o’stiradi. Ta’limda pedagogik 
texnologiyalarga asoslanish va innovatsiyaga intilish, o’quvchilarni faollashtirishga qaratilgan turli 
interaktiv metodlardan foydalanish ta’lim maqsadini samarali amalga oshirishga yordam beradi. 
Ta’lim jarayonini innovatsion metodlardan foydalanib tashkil etish uchun avvalo darsning rejasi 
va loyihasi aniq ishlab chiqilishi zarur. Dars loyihasini tuzishda o’qituvchi o’zining ish shakllari 
va o’quvchilarning ko’nikmalarini egallash jarayonidgi ishlari doirasini aniq belgilab olishi lozim. 
Shuningdek, u qanday o’qitish metodlaridan foydalanishi ham muim ahamiyatga ega. 
Metod tanlashda ko’proq interaktiv metodlarga e’tibor qaratish ta’lim samaradorligini oshiradi. 
Interaktiv usullar - bu o’zaro harakat, ya’ni hamkorlik asosida o’qitish demakdir. Interaktiv 
usullarning asosiy turlari: 1. Kognitiv usullar, o’yinlar, eksperimental faoliyat. 2. Ishbilarmonlik 
o’yinlari, modellashtirish. 3.Amaliyot orqali o’qitish, bevosita faoliyat.
Boshlang’ich sinflarda kompetensiyaviy yondashuvni joriy etish axborot va ilg’or pedagogik 
texnologiyalaridan foydalanish ta’lim mazmunida o’ziga xos hamda o’quvchi shaxsida o’ziga mos 
kompetensiyani shakllantiradi. Ilg’or pedagogik texnologiyalarni ta’lim mazmuniga zamonaviy 
ruhda singdirish, pedagogik texnologiyalarni keng joriy etish, komil inson etib tarbiyalash, ta’lim-
tarbiya tizimini sifat jihatidan butunlay yangi bosqichga ko’tarish bugungi kunning dolzarb 
masalasidir.
Boshlang’ich ta’lim bosqichida kompetensiyadan foydalanish darslarning xilma xil shakllari 
o’qitishni takomillashuviga ta’sir ko’rsatadi. Darslarni “Bumerang” texnologiyasi, “Arra”, “O’z 
o’rningni top”, “FSMU”, “Nima uchun?”, “Ikki qismli kundalik” mеtodlari, , “Pinbord” usuli, 
“She’rni tikla” kabi mashqlaridan foydalanib o’tish dars samaradorligini yanada oshiradi.