National University of Uzbekistan Volume 3

 
ABSTRACT 
 
The science of philosophy has emerged that the problem of morality and 
politics has not lost its relevance. "Morality has taught us the true tasks of humanity," 
said the great Jadid Abdurauf Fitrat. Politics is manifested in the fact that the human 
community, based on territorial or national proximity, unites in a single state and 
lives under the rule of mentality - sovereignty, which is equal and universal, based on 
the mentality. As long as man is the object of both morality and politics, they are 
inseparable and inseparable. 
In this article, the interdependence of ethics and politics, the fact that any 
political activity is determined and the realization of its goals is inseparable from 
morality, the personal moral qualities of political leaders affect not only their own 
destiny, but the fate of thousands of people. The possibility of secrecy has been 
clarified on the basis of historical evidence. 

---

National University of Uzbekistan 
Volume 3 | NUU Conference 2 | 2022
Google Scholar indexed 
Current Issues of Social Sciences and Humanities
 
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-2-562-567 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarning dolzarb masalalari 
 
 
 
 
 
 
563
 
April, 2022 
https://nuu.uz/ International Scientific Conference 
Keywords: ethics, politics, just government, just king, high morality, crusades, 
political struggle, opposition, social ethics, 
Axloq insonning jamiyatda yashashi kishilararo o`zaro munosabatlarga 
kirishishi natijasida yuzaga chiqadi. Ya`ni axloq kishining atrof olamga nisbatan 
ichgi munosabatining tashqi namoyon bo`lishidir. Axloqning yuzga chiqishida 
axloqiy ong, bilim va tajriba bilan birgalikda insonning tuyg`ulari va ma`lum 
vaziyatdagi kayfiyati ham muhim ahamiyatga ega. Chunki kishi madaniyatli, yuqori 
axloqiy fazilatlarga ega bo`lishi mumkin, ammo ba`zida shunday holatlar ham 
bo`ladiki, oniy tuyg`ular ta`sirida kishi g`ayriaxloqiy hatti-harakatlar sodir etishi 
mumkin. Masalan insonning “men”iga, sha`niga va u tomonidan qadrlanadigan 
yuksak qadriyatlarga nisbatan bepisand, hurmatsiz ba`zan shafqatsiz munosabatni 
ko`rganida har qanday axloq chegarasini buzib o`tishi mumkin. Bunda insonda tabiiy 
ravishda mavjud bo`ladigan jahl, qahr, kamsitilganlik va tahqirlanish kabi tuyg`ular 
sabab bo`ladi. Insondagi bunday xissiy tug`yon, g`alayonning kelib chiqishiga tashqi 
omillar ta`sir ko`rsatar ekan, ayni paytda uning oqibatlaridan , yetkazadigan 
ma`naviy, ruhiy va moddiy zararidan ham aynan shu omillar mustasno bo`lmaydi. 
Shu o`rinda Jamiyatshunos G. Mablining: “Siyosat bu – ijtimoiy axloq, axloq esa, 
xususiy siyosatdir [2]. Yaxshi siyosat sog`lom axloqdan farq qilmaydi. ”degan fikri 
juda o`rinlidir. Chunki,dunyo tarixida bevosita siyosat va boshqaruv orqali nom 
qoldirgan shaxslarining deyarli barchasi o`zida qanday axloqiy xususiyatlarni 
namoyon etgan bo`lsa, bu uning siyosiy faoliyatida ham aks etgan. Masalan, 
Konfutsiy davlat boshqaruvini ota va farzand o`rtasidagi axloqiy munosabatlarga 
o`xshash tasavvur qilgan, uning o`zi ham shogirdlariga munosabatda axloqiy 
qoidalarga amal qilgan.
Muallim aytadi:
- 
Jiddiy bo`l, shunda xalq seni hurmat qiladi. Farzand va ota burchiga 
amal qil, shunda u senga sadoqatli bo`ladi, layoqatli kishilarni qo`llab – quvvatla, 
bilmaganlarga o`rgat, shunda xalq ilxomlanadi[3].
Amir Nizomiddin Mir Alisher Navoiyning ham siyosat va boshqaruvga oid 
qarashlari insoniylik, mardlik, muruvvat va ayni paytda adolat hamda haqqoniylik 
fazilatlariga ahamiyat bergan. Buni “Hayrat ul-abror” dostonida Navoiy nazdidagi
odil podshoh obrazlari orqali ko`rishimiz mumkin. Zamondoshlarining yozib 
qoldirilgan xotirlari va Alisher Navoiyga bevosita bag`ishlab 
yozilgan tarixiy asarlarda Astrobod amirining yuksak axloqiy 
fazilatlarga ega bo`lganligi va ba`zi hollarda mamlakat hukmdori 

---