National University of Uzbekistan Volume 4

National University of Uzbekistan 
Volume 4 | NUU Conference 2 | 2023
Google Scholar indexed 
Current Issues of Social Sciences and Humanities
 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-49-60 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarning dolzarb masalalari 
 
 
 
 
 
 
54
 
April, 2023 
https://nuu.uz/ International Scientific and Practical Conference 
avvalgisidan kelib chiqqan holda mavjud bo‗ladi. Sanʼatdagi meʼyorlar nafaqat 
invariantni, yaʼni takrorlanuvchi o‗zgarmas tuzilmani (klassitsizmdagi yuksak uslub 
va uning atributlari) tan olish, balki boshqa varintlarning (realizm tizimidagi 
individual uslublar) mavjud bo‗lishini ham qabul qilish demakdir. Quyida sanʼat 
tarixida shakllangan eng asosiy estetik mezonlarni keltiramiz.
 
 
Antik davr.
3. Nafosat falsafasida asosiy kontseptsiyalar va nazariyalar. eng Estetik 
tafakkur tarixidagi eng asosiy kontseptsiyalar va nazariyalarga to‘xtalsak. 
Qadimgi Sharq. 
 Birinchi bo‗lib yozuvni kashf etilishi va giltaxtachalarga qamish qalamlar 
bilan ilk rivoyat va ilk nasihatlarni yozilishi. Somir.
 So‗z san‘atida diniy–falsafiy dostonlarning yaratilishi. Bobil.
 Go‗zallikni hayotda deb bilish va uni foydalilik mezoni bilan o‗lchanishi. 
Misr.
 Zardusht «Avesto» gotlarini badiha yo‗li bilan omma orasida qo‗shiq qilib 
aytilishi.
 Fazo (kosmos) va tabiatning azaliy va abadiy go‗zalligi; Dao.
 Xulqiy go‗zallik muammosini o‗rtaga tashlanishi va axloqiy-estetik ideal 
uning eng muhim belgisi ekanligi. Konfutsiychilik. 
Antik davr.
 Go‗zallikning garmoniya va sonlar proportsiyasi bilan uyg‗unligi. 
Pifagorchilar. 
 San‘atning taqlidiy xarakteri. Demokrit. 
 Go‗zallik kategoriyasining nisbiyligi. Sofistlar. Gorgiy. 
 Jahon falsafasida birinchi bo‗lib antropologik yondoshuvga asos solinishi. 
Suqrot. 
 Go‗zallik nima degan savolning qo‗yilishi. Aflotun. 
 G‗oyalar muammosini o‗rtaga tashlanishi, asl go‗zallik his etilguvchi 
narsalar dunyosida emas, u g‗oyalar olamiga taalluqli ekanligi. Aflotun. 
 San‘atning asosi sifatida ilhomning mistik irratsional xususiyati. 
San‘atning asosi mimesis ekanligi. Aflotun. 
 Katarsis g‗oyasigo‗zallik va katarsisni tushunishda his qilishning ahamiyati. 
Arastu. 
 Go‗zallikni tartib, mutanosiblik va aniqlikda ko‗rilishi. 
Arastu.

---