Navoiy davlat konchilik instituti ashurova n. B. Atamuradov sh

Mehnat shartnomasi – tadbirkor (ish beruvchi) va ishga kiruvchi shaxs (xodim, 
ishlovchi) o’rtasidagi kelishuv hujjati. Unda xodimning mehnat vazifasi, ish joyi, 
lavozimi, oylik ish haqi, ishlash vaqti va hokazolar belgilab beriladi. 
Moddiy javobgarlik – korxona va tashkilot, ayrim mansabdor shaxs zimmasiga 
xo’jalik faoliyatining natijalari uchun yuklatilgan mahsuliyat. 
Moliyaviy menejment – korxona mablag’laridan samarali foydalanish, kredit olish 
va boshqa moliyaviy munosabatlarini boshqarish. 
Moliyaviy hisobot – turli xil hisobotlar birlashmasi bo’lib, ular korxonaning 
moliyaviy o’rni va faoliyati, hamda uning moliyaviy tuzilishida o’zgarishlarni qulay 
va tushunarli holda, ularga ma’lum ish masalasini hal qilish uchun tuzilgan hujjatlar. 

---

304 
Nazorat sferasi – tashkiliy tizimning muhim miqyosiy tomonlari biri: agarda bir 
rahbarga juda ko’p miqdordagi xodimlar bo’ysinsa, natijada bir tekis boshqaruv 
tizimini beruvchi keng nazorat sferasi vujudga keladi; agarda nazorat sferasi tor 
bo’lsa, ayniqsa har bir rahbarga kam xodimlar bo’ysinsa, bu holda ko’p darajali tizim 
paydo bo’ladi; korxonada ko’p darajali tizim asosida qo’yilgan o’lchovga qaraganda 
tekis tizimli katta korxonalar kam darajadagi boshqaruvga ega bo’lishadi.
Nizom (ustav) - korxonani tashkil qilishning qonuniyligini tasdiqlovchi, korxona 
xususiyati, faoliyat turlari, tartib-qoidalari, a’zolari o’rtasidagi munosabatlar va 
hokazolarni o’z ichiga oluvchi rasmiy hujjat. 
Operatsion dastak - yalpi marjaning foydaga bo’lgan nisbati orqali ishlatilgan 
mablag’ni samarali ishlatilish darajasini anglatadi. 
Operatsion tizim - tovar ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish faoliyatining to’liq 
tizimi. U 3 quyi tizimdan iborat: qayta ishlash; tahminlash; rejalashtirish va nazorat.