Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti konchilik fakulteti «konchilik ishI»

2- jadval. Kon laxmlari atmosferasidagi metan va korbonat andigidirid gazlarining me’yorlari.

Gaz yigiladigan laxmlar	Gazlarning EYuM %
Kazish yoki utish ishlari olib borilayotgan laxmlardan chikayotgan xavo okimida	<1
Shaxta yoki uning kanotidan chikayotgan xavo okimida	<0.75
Kazish uchastkasi, kazish va utish laxmlari va kameralarga berilayotgan xavo okimida	<0.5
Kazish, utish va boshka laxmlarda metanning maxalliy tuplanishida	<2

Shaxta atmosferasi tarkibi buyicha yukorida keltirilgan jadvallardagi me’yorga javob bermasa zudlik bilan bu laxmlarda ishlar tuxtalib, elektr energiyasi uchirilishi va konchilar toza xavo okimi yuruvchi laxmlarga chikarilishi kerak.

Shaxta laxmlardagi xavoning tezligi buyicha xam 2.4 jadvalda keltirilgan me’yorlardan ortib ketmasligi kerak.


3- jadval. Laxmlardagi xavoning eng yukori tezligi.

Kon laxmlari	Xavoning eng yukori tezligi, m/s
Shamollatish skvajinasi va odamlar kutarilmaydigan vosstayuщiylar	Chegaralanmagan
Avariya xolatlarida odamlarni kutarish uchun muljallangan shamollatish stvollari va skvajinalar xamda kutarish kurilmalari urnatilmagan shamollatish stvollari	15
Fakat yuklarni kutarish va tushirish uchun xizmat kiluvchi stvollar	12
Yuklar va odamlarni kutarish va tushirish uchun xizmat kiluvchi stvollar, kvershlaglar, asosiy tashish va shamollatish shtreklari, kapital va panel bremsberglari va uklonlari.	8
Kazish zaboyi va utkazilayotgan boshi berk laxmlar	4
Ruda, kumir yoki tog jinslari orasidan utkazilgan barcha kolgan laxmlar	6

Shu bilan bir katorda kazish laxmlaridagi xavoning minemal tezligi xam me’yoriy talablardan kam bulmasligi kerak: kumir shaxtalarining kazish zaboylarida 0,25 m/s; ruda konlarining kazish zaboylarida 0,50 m/s; kazish ishlari kameralarida olib borilayotgan kaliy va boshka tuz konlarida 0,15 m/s.
Shaxtalarga xavo berishni boshkarish murakab shamollatish tizimi va kurilmalari yordamida amalga oshiriladi.
Shaxta atmosferasining temperaturasi va namligi 2.5 jadvalda kursatilgan me’yoriy talablarga javob berishi kerak.