Navoiy viloyat pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malasini oshirish instituti

(174 so‘z).


HUNARLI KISHI XOR BO‘LMAS

Bir podshohning yolg‘iz arzanda o‘g‘li bor ekan. Vaziri podshohga o‘g‘li yaxshi inson bo‘lishi uchun unga hunar o‘rgatish lozimligini aytibdi.

Podshoh mamlakatdagi eng yaxshi hunarmandlarni saroyga taklif etibdi. Ular yosh shahzodaga gilam to‘qishni, kulolchilikni, novvoylikni, oshpazlikni va boshqa ko‘p hunarlarni o‘rgatishibdi. U hunarli bo‘lib voyaga yetibdi. Shahzoda ov qilishga ham qiziqar ekan.
Bir kuni u ov qilib yurib, kiyik ketidan quvibdi va o‘rmonda adashib qolibdi. O‘rmon yaqinida qaroqchilar yashar ekan. Ular shahzodani tutib olib, o‘z maskanlariga qamab qo‘yishibdi.
Podshoh, o‘g‘li ovdan qaytmagach, rosa tashvishlanibdi va vaziridan so‘rabdi. Vazir esa: “Olampanoh, biroz vaqt o‘tsin, so‘ng bozorga odamlarni yuboring, o‘g‘lingiz haqida biror xabar bo‘lib qolar”, - debdi.
Podshoh navkarlari bozorni aylanib yurishsa, katta gilam sotilayotgan ekan. Ular podshohga bu haqda darrov xabar berishibdi. Gilam juda qimmatbaho va go‘zal ekan. Podshoh ularga gilamni sotib olib kelishni aytibdi. Gilamga diqqat bilan qarashsa, uni shahzoda to‘qigan ekan. Unda shahzodani qanday topish mumkinligi yozilgan ekan. Navkarlar shahzodani tezda topib keltirishibdi. Podshoh vaziriga rahmat aytibdi. Chunki o‘g‘li xavf-xatardan hunari bor bo‘lgani uchun qutulgan edi.
Shunga aytadilar-da: “Yigit kishiga yetmish hunar oz”, – deb.
(176 so‘z)

AJDODLARIMIZDAN IBRAT OLAMIZ

Ulug‘ shoir A.Navoiyning Pahlavon Muhammad degan shogirdi, ham do‘sti bor ekan Shoir uni juda yaxshi ko‘rar, shogirdi bo‘lsa ham, qadrdon, sirdosh do‘st deb bilar ekan. Kunlardan bir kuni Pahlavon Muhammad kichik bir gunoh qilib qo‘yib, shu tufayli Sulton Husaynning qattiq g‘azabiga uchrabdi.

Voqea bunday bo‘libdi: Sulton Husayn g‘azab otiga minib turgan bir paytda Pahlavon Muhammadning gunoh ish qilib qo‘yganini yetkazishibdi. Husayn Boyqaro: “Pahlavonning soqol-mo‘ylovini qirib tashlanglar, so‘ng kaltadum libos kiydirib, ko‘chama-ko‘cha sazoyi qilinglar”,-deb buyruq beribdi. Pahlavonning bunday jazoga giriftor bo‘lganini Navoiyga aytishibdi. Navoiy agar bu jazo amalga oshirilsa, Pahlavon Muhammadning izzat-nafsi kamsitilib, u bunga chiday olmasligini anglab, uni bu sharmandalikdan qutqarish harakatiga tushibdi.
Tezlikda Husayn Boyqaro huzuriga yetib borib: “Sultonim ma’lumingizkim, men va Pahlavon Muhammad yoshligimizdan bir xil kiyinamiz, birga soqol-mo‘ylov qo‘yib, do‘st-birodar bo‘lib yuramiz. U boshqa kiyinib, men boshqa kiyib yursam, o‘rtadagi ahd buzilib, gapimiz tuzsiz, o‘zimiz subutsiz bo‘lib qolamiz. Buyursangiz mening soqol-mo‘ylovlarimni qirsinlar, menga ham xuddi Pahlavon Muhammadga berilgandek kalta libos kiygizib, do‘stim bilan birga sazoyi qilsinlar”, - debdi.
Navoiyning shogirdi hamda do‘stiga bo‘lgan sadoqatini, mehr- oqibatini ko‘rgan Husayn Boyqaro g‘azabidan tushib qolganini o‘zi ham bilmay qolibdi-da:
-Pahlavonning gunohidan o‘tdim, jazo qoldirilsin, -deb farmon beribdi.