Navoiyazot” aj “pvx, ks va M” ishlab chiqarish majmuasi 910-sonli “Xlor, xlor mahsulotlari va kaustik soda” sexining

Vodorod va xlorni qayta ishlash (204 - bino)
Xlorni qayta ishlash
Xlorni yuborishdan oldin aylanma uskunani ishga tushirish kerak:
- yuvish ustuni orqali aylanadigan xlorli suvning ish rejimiga chiqishi uchun poz.P240001AB nasosini yoqish;
- xlor gazini I va II bosqichda quritish uchun ustunlariga sulfat kislotani yuborish nasoslarini poz.P240002AB va P240003AB yoqish;
- poz.Е240002 xlorli gaz sovutgichidagi sovutish suvini qabul qilish va chiqarish uchun klapanni ochish;
- poz.E240001 xlorli suv sovutgichida aylanma suvni qabul qilish va chiqarish uchun klapanni ochish;
- poz.P240006AB aylanma suv nasosini yoqish, sistemani to‘ldirish;
- xlor gazini II bosqich quritish ustunining tarelkalariga beriladigan sovutuvchi suv quvurining klapanlarni ochish;
- poz.V240003 kuchli kislota yuqori bosim bakidan sulfat kislota yetkazib berish klapanini ochish;
- xlor gazini qabul qilishga tayyorlash to‘g‘risida xlor kompressorining postiga xabar berish;
- xlorli suvni qabul qilishga tayyorgarlik ko‘rish to‘g‘risida kuchsiz tuzli eritmani xlorsizlantirish postiga xabar berish.
Elektroliz boshlanganda birlamchi xlorning tozaligi me’yoriy ko‘rsatkichlardan past bo‘lishi. Shu uchun, ushbu blokda ishlov berilgandan so‘ng, kompressorlardan keyin xlor yutilish uchun favqulodda xlorni qayta ishlash blokiga chiqariladi. Kerakli tozalikka (98 %) erishilgandan so‘ng, tarqatish joyidan xlor, vodorod xlorid sintezi blokiga va xlor gazining suyultirish blokiga beriladi.
Sirkulyatsiya tizimlari ishga tushirilgandan so‘ng:
- deprissiv gidrozatvorga tuzsizlantirilgan suvni yetkazib berish uchun klapanni ochish (ochilish darajasining 1/4 qismi), xlorli gaz tizimga kiradi;
- xlorni yuborish;
- xlor kompressorini ishga tushirish ko‘rsatmalariga muvofiq ishga tushirish;
- suyultirilgan sulfat kislotani tahlil qilish uchun namuna olish, uning konsentratsiyasi (75-78 %) oralig‘ida bo‘lishi kerak;
- kuchli sulfat kislota yetkazib berish hajmini boshqarish;
- poz.E240002 xlorli gaz sovutgichiga sovutish suvi yetkazib berish hajmini xlor gazini harorati (12-15) ℃ bo‘lguncha yuborish;
- poz.E240003 va E240004 sulfat kislota sovutgichlariga sovutish suviniyetkazib berish hajmi sulfat kislota harorati (12-20) ℃ bo‘lguncha yuborish;
- xlorli gazni xlorli gazni qayta ishlash blokiga, shu bilan birga vodorod xloridini sintez qilish blokiga yoki xlorli gazni suyultirish blokiga yetkazib berish.
Vodorodni qayta ishlash
Vodorodni yetkazib berishdan oldin sirkulyatsiya uskunasini ishga tushirish kerak:
- poz.P240101AB yuvish erituvchisining aylanma nasosini ishga tushirish;
-poz.V240101 vodorod gidrozatvoridagi suv oqimining holatini kuzatib borish;
- poz.E240101 sovutgichning kirish va chiqishidagi aylanma suv klapanlarini vodorod harorati 40℃dan kam bo‘lishini ta’minlash uchun ochish;
- havoni tizimdan chiqarib yuborish uchun azot yuborish;
- vodorod kompressorining reflyuks klapanini va katta reflyuks nazorat klapanini ochish;
- elektroliz bloki va vodorod xlorid sintezi bloki operatorlariga kompressorning tayyorligi to‘g‘risida xabar berish.
- azot klapanini asta-sekin ochish;
- vodorod kompressorining reflyuks nazorat klapanini yopish, so‘ngra xlor kompressorining reflyuks nazorat klapanini ochish;
- vodorod yuborish hajmining doimiy ko‘paytirib,vodorod kompressorini ishga tushirish.
Elektrolizyorlarni ishga tushirishning dastlabki davrida vodorod past sifatga ega. Shuning uchun, vodorod kompressorining- bitta gidrosirkulyatsiya moslamasi ishlatiladi. Tizimning quvuridan azot va past sifatli vodorodni chiqarish barcha qurilmaning me’yorda ishlashini ta’minlash uchun vodorod xlorid sintezi blokidaamalga oshirish tavsiya etiladi.
Chiqindi xlor gazini qayta ishlash (avariyada chiqadigan chiqindilarni xlordan zararsizlantirish)
- xlor gazining absorbsion ustun tizimida klapanni ustunidan poz.V240201AB aylanma baklaridan biriga ochish, poz.P240201AB aylanma nasosgacha, poz.E240201 plastinka issiqlik almashtirgichgacha, poz.T240201 xlor gazning adsorbsion ustunigacha;
- poz.E240201 plastinka issiqlik almashtirgichiga sovutish suvni yetkazib berish, aylanma nasosni ishga tushirish;
- chiqindi gazining adsorbsion ustun tizimida klapanni ustunidan poz.V240202FDaylanma baklardan biriga ochish, poz.P240202AB aylanma nasosgacha, poz.E240202 plastinka issiqlik almashtirgichgacha, poz.T240202 adsorbsion ustunigacha;
- poz.E240202 plastinka issiqlik almashtirgichiga sovutish suvini yetkazib berish, aylanma nasosni ishga tushiring;
- xlor gazining kirish qismidagi klapanni ochish.
- gaz kelganidan keyin poz.CA240201AB chiqindi gazlar ventilyatorini yoqish, chastotani o‘zgartirish orqali xlor gazining absorbsion ustunining kirish qismida kamida - 4kPa bosimni boshqarish.
- aylanma baklardagi suyuqlikni tahlil qilish uchun namuna olinadi, agar erkin ishqorning konsentratsiyasi 100g/lbo‘lsa, keyin boshqa aylanma bakga o‘tish kerak.