“Navoiyshunoslik” 5120100-Filologiyava tillarni o’qitish: o’zbek tili


Navoiyning masnaviy janridagi asari uning qaysi devoniga kiritilgan?


Download 0.75 Mb.
bet22/31
Sana24.12.2022
Hajmi0.75 Mb.
#1051632
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   31
Bog'liq
“Navoiyshunoslik” 5120100-Filologiyava tillarni o’qitish o’zbek

Navoiyning masnaviy janridagi asari uning qaysi devoniga kiritilgan?
“G’aroyib us-sig’ar” devoniga;
“Badoe’ ul-bidoya” devoniga;
Devoni Foniyga;
“Navodir ush-shabob” devoniga.
№ 103 Manba:Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 2.
Sano haqqakim koshifi hol erur,
Xirad mushkilotig’a hallol erur –
Ushbu bayt Navoiyning qaysi lirik turga mansub asaridan olingan?
Masnaviy;
G’azal;
Qit’a;
Tuyuq.
№ 104 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 1.
Soqiynoma janridagi asar Navoiyning qaysi devoniga kiritilgan?
“G’aroyib us-sig’ar” devoniga;
“Favoyid ul-kibar” devoniga;
Devoni Foniyga;
“Navodir ush-shabob” devoniga.
№ 105 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 1.
Falakdin sipohi fano oshurub,
Sipohilik ichra o’zun yoshurub.
Jamol ichra tong boshi nohiddek,
Kamol ichra tush vaqti xurshiddek –
Navoiyning masnaviy janridagi asaridan olingan ushbu baytlar kim haqida?
Abdurahmon Jomiy haqida;
Pahlavon Muhammad haqida;
Shayxim Suhayliy haqida;
Sayid Hasan Ardasher haqida.

106 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 2


Navoiyning fard janriga masub asarlari uning qaysi devoniga kiritilgan?
“G’aroyib us-sig’ar”;
“Navodir ush-shabob”;
“Badoe’ ul-vasat”;
“Favoyid ul-kibar”.
107 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 3.
Ey husnunga zarroti jahon ichra tajallo,
mazhar sanga ashyo,
Sen lutf bila kavnu makon ichida mavlo
olam sanga mavlo
mazkur bayt Navoiyning qaysi janrga mansub she’ridan olingan va 2-misradagi “mavlo” so’zlari qanday ma’noda ishlatilgan?
Masnaviy, “xoja, xomiy va qul” ma’nolarini anglatadi;
Mustazod, “xoja” va “ozod qilingan qul” ma’nolarida;
G’azal, “xoja” ma’nosini anglatadi;
Tuyuq, “ozod qilingan qul” ma’nosida;
108 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2
Bordim bu sahar dayri fano sari urub gom,
maxmuri shabona,
Tortar edi har lahza sabuh ahli ichib jom,
noqusi mug’ona –
mazkur bayt Navoiyning qaysi janrga mansub she’ridan olingan va “gom” so’zi qanday ma’noni anglatadi?
Mustazod, “qadam”;
Qit’a, “oyoq”;
Masnaviy, “og’iz”;
Ruboiy, “maqsad”.
109 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 1.
Navoiyning masnaviy janriga mansub asari kimga maktub tarzida yozilgan?
Abdurahmon Jomiyga;
Pahlavon Muhammadga;
Shayxim Suhayliyga;
Sayid Hasan Ardasherga.

110 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi -3.


Odatda soqiynoma janriga mansub asarlarda qo’llaniladigan va asarning mazmun-mundarijasiga imo-ishora qilish uchun xizmat qiladigan she’riy san’at qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
Talmeh;
Tashbeh;
Ishtiqoq;
Baroati iste’lol.
№111 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Mutribo, sen dog’i ohange tuz
Lahnida rangi Husayni ko’rguz.
Ham Husayni so’zidin rangi g’arib,
Ham g’aribi damidin bayti ajib –
Mazkur baytdar Navoiyning qaysi janrga mansub asaridan olingan va unda qanday badiiy san’atlar mavjud?
Qasida, baroati iste’lol, talmeh, iyhom;
Masnaviy, talmeh;
Soqiynoma, baroati iste’lol, talmeh;
ruboiy, baroati iste’lol, talmeh.
№ 112 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 3.
Ul biri gulshani umrumda tazarv,
Bu biri bog’i hayotim aro sarv.
Ul yigitlar safining zebosi,
Bu yigitlik fanining donosi –
Mazkur baytlar Navoiyning qaysi janrdagi asaridan olingan va shoir kimlarning ta’rifini keltirgan?
Soqiynoma, Mirzobek va Mir Darvesh;
Masnaviy, Sayid Hasan Ardasher
Ruboiy, Mirzobek va Mir Darvesh;
to’g’ri javob yo’q.
113 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Qit’a janriga mansub she’rlar Navoiyning qaysi devonlariga kiritilgan?
“G’aroyib us-sig’ar”, “Navodir ush-shabob”;
“Badoe’ ul vasat”, “Favoyid ul-kibar”;
“Badoe’ ul-bidoya”, “Navodir un-nihoya”;
A va V javoblar to’g’ri.

114 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.


Ey Navoiy, kishiga berma ko’ngul,
Agar ul hurdurur, yo’qsa pariy.
Vasli naf’i buki, chekkaysen jon,
O’lturur, lek firoqi zarari –
Mazkur she’r janri to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
Qit’a;
Ruboiy;
Tuyuq;
To’rtlik.
№ 115 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Yaraqon bo’ldimu dehqoni qazo,
Za’faron ekti yoshim arig’ig’a.
Ul pariy qildi ko’zum sari vatan,
Boqmang, ahbob, ko’zum sarig’ig’a –
Mazkur qit’a mavzusi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
Diniy-tasavvufiy;
Axloqiy-ta’limiy;
Hasbi hol;
Ijtimoiy.
№ 116 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 1.
Qarilar xotiri nozukdur, ey tifl,
Shikastidin qilib vahm, o’lma gustoh:
Unuttungmuki, atfol o’ynag’anda,
Sinar oz mayl ko’rgandin quruq shoh –
Mazkur she’r qaysi janrda bitilgan undagi “tifl” va “atfol” so’zlari vositasida qanday san’at yuzaga kelgan?
Ruboiy, tajnis;
qit’a, ishtiqoq;
qit’a, tanosub;
tuyuq, irsoli masal;
№ 117 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Debon bergan kishi erdur valekin
Demay berganga erlik bil musallam.
Ne deb, ne bersa bil ani xotun,
Debon bermasni xotundin dag’i kam –
Mazkur she’r janri va mavzusi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping.
Qit’a, axloqiy-ta’limiy;
Ruboiy, diniy-tasavvufiy;
G’azal, hamd;
Qit’a, hasbi hol.
№ 118 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Navoiyning turkiy tildagi ruboiylari uning qaysi devonlaridan o’rin olgan?
“G’aroyib us-sig’ar”;
“Navodir ush-shabob”;
“Badoe’ ul-vasat”;
“Favoyid ul-kibar”.
119 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Subhanollohi xoliqi z-ul-majdu alo
Kim, andin erur to’la xalo birla malo.
Gar mehr aning misli degaylar uqalo,
Mehr ollida zarra yanglig’ o’lg’ay masalo –
Mazkur she’r janri va mavzusi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
Qit’a, diniy-tasavvufiy;
Qit’a, axloqiy-ta’limiy;
Ruboiy, diniy-tasavvufiy;
To’g’ri javob yo’q.
№ 120 D.Yusupova. O’zbek mumtoz va milliy uyg’onish adabiyoti. Toshkent: Tamaddun, 2016.Qiyinlik darajasi – 2.
“Sittai zaruriya” turkumidagi qasidalar to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
“Ruh ul-quds”, “Ayn ul-hayot”, “Minhoj un-najot”;
V. “Tuhfatul-afkor”, “Qut ul-qulub”, “Nasim ul-huld;
“Nasim ul-huld”, “Hiloliya”, “Fusuli arba’a”;
A va V javoblar to’g’ri.
121 D.Yusupova. O’zbek mumtoz va milliy uyg’onish adabiyoti. Toshkent: Tamaddun, 2016.Qiyinlik darajasi – 2.
Navoiyning to’rt faslga bag’ishlangan forsiy tildagi qasidalar turkumi qanday nomlanadi?
“Sittai zaruriya”;
“Fusuli arba’a”;
“Ruh ul-quds”;
“Nasim ul-huld”.

122 D.Yusupova. O’zbek mumtoz va milliy uyg’onish adabiyoti. Toshkent: Tamaddun, 2016.Qiyinlik darajasi – 2.


Ushshoq aro, yo rabki, Navoiyg’a maqome
Bergilki, sening hamdinga bo’lsun tili go’yo –
Mazkur bayt shoirning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan va qanday she’riy san’atlar qo’llangan?
Oshiqona g’azal, iyhom, tanosub;
Orifona g’azal, ishtiqoq, irsoli masal;
Hamd g’azal, iyhom, tanosub;
Na’t g’azal, tanosub, iyhom.
№123 D.Yusupova. O’zbek mumtoz va milliy uyg’onish adabiyoti. Toshkent: Tamaddun, 2016.Qiyinlik darajasi – 3.
Muhtoj sening dargahinga xusravu darvesh,
Parvarda sening ne’matinga johilu dono –
Mazkur bayt Navoiyning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan va unda qanday she’riy san’atlar qo’llangan?
Oshiqona g’azal, iyhom;
Orifona g’azal, ishtiqoq;
Hamd g’azal, tazod;
Na’t g’azal, tanosub.
№ 124 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Kun shakli yuzung sajdasidin bo’ldi mushakkal,
Tun turrasi qahring elidin bo’ldi mutarro –
Mazkur bayt Navoiyning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan va unda qanday she’riy san’at qo’llangan?
Hamd g’azal, ishtiqoq;
Orifona g’azal, ishtiqoq;
Oshiqona g’azal, tazod;
Na’t g’azal, tanosub.
№ 125 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2
Qachonkim zohir etsang “tanzi’ ul-mulk”,
Skandarning bo’lub mag’lubi Doro –
Mazkur bayt Navoiyning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan va unda qanday she’riy san’atlar qo’llangan?
Orifona g’azal, iqtibos, talmeh;
Na’t g’azal, iqtibos, tajohuli orifona;
Oshiqona g’azal, iqtibos, tazod;
Hamd g’azal, iqtibos, talmeh.
№ 126 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Yuz eshigining tufrog’ig’a surta olg’aymenmu deb,
Charx qasridin quyosh har kun tushar olam aro –
Bayti Navoiyning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan?
Orifona;
Na’t;
Oshiqona;
Hamd;
№ 127 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Bir dilovardur ko’ngulkim, g’am sipohi qalbida,
Ohi novak, toza dog’idur qizil qalqon anga –
Mazkur bayt Navoiyning qaysi mavzudagi g’azalidan olingan va unda qanday she’riy san’atlar qo’llangan?
Orifona g’azal, iqtibos, talmeh;
Na’t g’azal, iqtibos, tajohuli orifona;
Oshiqona g’azal, tanosub, iyhom;
Hamd g’azal, iqtibos, talmeh.
№ 128 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Parim bo’lsa, uchub qochsam ulustin to qanotim bor,
Qanotim kuysa uchmoqdin, yugursam to hayotim bor –
Bayt manbasi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
“G’aroyib us-sig’ar”;
“Navodir ush-shabob”;
“ Badoe’ ul-vasat”;
“Favoyid ul-kibar”.
№ 129 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 1.
Tuyuq janridagi she’rlar Navoiyning qaysi devonidan o’rin olgan?
“G’aroyib us-sig’ar”;
“Navodir ush-shabob”;
“ Badoe’ ul-vasat”;
“Favoyid ul-kibar”.
№ 130 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 2.
Soqiyo, pahlaviy oyin may tut,
Pahlaviy lahn ila ko’nglumni ovut.
Pahlavonona ketur sog’ari jarf,
Quyubon maydin anga bahri shigarf –
Mazkur baytlar kim haqida va Navoiyning qaysi janrdagi asaridan olingan?
Soqiynoma, Mirzobek va Mir Darvesh;
Masnaviy, Sayid Hasan Ardasher
Ruboiy, Mirzobek va Mir Darvesh;
To’g’ri javob yo’q.
№ 131 Manba: Sh.Sirojiddinov va b. “Navoiyshunoslik”, Toshkent, Tamaddun, 2018. Qiyinlik darajasi – 2.
Otashin la’le, ki toji xusravonro zevar ast,
Axgare bahri xayoli xom puxtan dar sar ast –
Mazkur bayt Navoiy forsiy qasidalaridan qaysi birining matla’i hisoblanadi va u kimning qasidasiga tatabbu’ tarzida yozilgan?
“Tuhfatul-afkor”, Xusrav Dehlaviyning “Daryoyi abror” qasidasiga javoban;
“Ayn ul-hayot”, Jomiyning “Lujjat ul-asror” qasidasiga javoban;
“Nasim ul-xuld”, Jomiyning “Jilo ur-ruh” qasidasiga javoban;
“Qut ul-qulub”, Xusrav Dehlaviyning “Mir’ot us-safo” qasidasiga javoban.
№132 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2,
Uylansa birav toriy o’lub nakbat anga,
Makkoraki, qaltabon surar shahvat anga.
Zisht ersa gar eldin yoshurur rahmat anga,
Xo’b ersa gar elga ko’rguzur la’nat anga –
Mazkur she’r janri va mavzusi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping:
Qit’a, diniy-tasavvufiy;
Qit’a, axloqiy-ta’limiy,
Ruboiy, axloqiy ta’limiy;
To’g’ri javob yo’q.
133 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Erur chun olam ichra joh foniy, yaxshi ot boqiy,
Bas el komin ravo ayla o’zungni komron ko’rgach –
Ushbu baytda qo’llangan she’riy san’atlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping:
Tazod, talmeh, tashbeh;
Tazod, ishtiqoq;
Tazod, irsoli masal;
Tazod, tajohuli orifona.
№134 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.
Orifona g’azallar to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping
“Birovga musallam tariqi tasavvuf...”, “Gar fano rasmini tilar ersang mazbut...”, “Chu solik aylar esa azm vodiyi tavhid...”;
“Ul malaksiymoki, solmish husnidin olamg’a o’t...”, “Kimsa hargiz ko’rmadi chun ahli davrondin vafo...”, “Bir kichik yoshliq nigore topmisham nozukkina...”;
“Dahr sudidin tama’ uzkim...”, “ Ne xush bo’lg’ay ikovlan mast bo’lsaq vasl bog’inda...”, “Lablarinkim hayf erur teng tutmoq oni qand ila...”;
“Ey ko’ngul, er-ko’k asosin asru bebunyod bil...”, “Husni ortar yuzda zulfin anbarafshon aylagach...”, “Dahr elidin naf agar yo’qtur...”.
№ 135 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 1.
Jamoling partavidin sham’ o’ti gar gulsiton ermas,
Nedin parvona o’t ichra o’zin solur Xaliloso –
Mazrur baytda “Xaliloso” so’zi orqali qaysi payg’ambarga ishora qilingan?
Muso;
Iso;
Lut;
Ibrohim.
№ 136 Manba: Ma’ruzalar matni. Qiyinlik darajasi – 2.

Download 0.75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling