Nazariy mehanika

5.2. Amaliy mashg’ulot olib borish texnologiyasi

Talabalar soni 25-30	5 -mavzu , 4 soat
Mashg’ulot shakli	Individual to’shiriqlarni bajarishga asoslangan amaliy mashg’ulot
Mashg’ulot rejasi	1.Muvozanat holatlar va jarayonlar. 2. Ideal holat tenglamasi. 3. Molekulyar – kinetik nazariyaning asosiy tenglamasi. 4. erkinlik darajalari bo’yicha energiyaning tekis taqsimlanishi. 5. Maksvell taqsimoti. 6. Gaz molekulalarining erkin yugurish yo’li.
O’quv mashg’ulotining maqsadi	Ideal gaz qounlari, universal gaz doimiysi, tem’eratura, bosim, erkinlik darajasi, ichki energiya, issiqlik si-imi, erkin yugurish yo’li hamda o’quv kursa byicha umumiy tasavvurni berish.
‘edagogik vazifalar:	O’quv faoliyati natijalari:
- ideal gaz qonunlari, molekulyar-kinetik nazariya, erkinlik darajasi, tem’eratura, absolyut tem’eraturaga oid tushunchalar -molekulalarning tezlik va energiyalar bo’yicha taqsimlanishi, gazlarning ichki energiyasi, issiqlik sigimi, o’rtacha to’qnashishlar soni, erkinlik yugurish yo’liga oid tushunchalar beriladi.	-ideal gaz qonunlari, molekulyar-kinetik nazariya, erkinlik darajasi, tem’eratura, absolyut tem’eraturaga oid tushunchalarga ega bo’ladi. -molekulalarning tezlik va energiyalar bo’yicha taqsimlanishi, gazlarning ichki energiyasi, issiqlik sigimi, o’rtacha to’qnashishlar soni, erkinlik yugurish yo’liga oid tushunchalarga ega bo’ladi.
O’qitish usullari	Blits-so’rov, muammoli usul,to’shiriqlar, suhbat
O’qitish vositalari	Ma’ruza matni, kompyuter slaydlari, doska, mul’timedia, proektor.
O’qitish shakllari	Frontal, kollektiv ish.
O’qitish sharoiti	Kompyuter bilan ta’minlangan auditoriya.
Monitoring va baholash	Kuzatish,og’zaki baholash, savol- javob.

Ish bosqichlari	O’qituvchi faoliyatining mazmuni	Tinglovchi faoliyatining mazmuni
Tayyorgarlik (5 daqiqa)	1.1. Mavzu nomini, maqsad va vazifalarini aytadi. 1.2. Mashg’ulotni olib borish formasi va baholash mezonlarini aytadi. Qo’yilgan bilim maqsadiga mos keluvchi o’quv to’shiriqlarini ishlab chiqadi. (1- Ilova ) 1.3. Guruhdagi ishni effektivligini ta’minlash uchun yozma instruktsiya tayyorlaydi, (2- Ilova )	Mavzu nomini yozib oladi.
1-bosqich. Kirish 10 daqiqa	1.1. Mavzu nomini, maqsad va vazifalarini aytadi. 1.3. Suhbat shaklida talabalar bilimini jonlantiradi. (3- Ilova) 1.4. O’quv muammosini hal qilish jarayonida faol ishtirok etish uchun talabalarga kerak bo’ladigan zaruriy bilimlar darajasini belgilaydi.	Tinglaydi. Savollarga javob beradi.
2-bosqich. Asosiy bo’lim (55 daqiqa)	2.1. To’shiriqlarni tarqatadi, talabalar bilan echish usullarini muhokama qiladi. 2.2. Ish ohirida qanday natijalar kutilishini tushuntiradi. Guruhlardagi talabalarning birgalikdagi faoliyati natijalarini taqdimot etish formalarini aytadi. Har bir talaba va guruh uchun baholash mezonini aytadi. (4-Ilova) 2.3. Talabalarni guruhlarga ajratadi. To’shiriqlarni guruhlarga tarqatadi, to’shiriq bajarishda qanday qo’shimcha materiallardan foydalanish mumkinligini tushuntiradi. 2.4. Doskaga guruh to’shirig’ini bajarish instruktsiyasini ilib quyadi. 2.5. Kuzatuvchi sifatida guruhda ishlashni tashkil etadi, ammo bunda: Ishlayotgan guruhni nazorat qiladi, lekin ularni boshqarmaydi. YAkka tartibda ishlashga e’tibor beradi, to’shiriqlarni bajarishda aqlni shakllantirish uchun savollar beradi: “Nimaga siz shunday deb o’ylaysizq”, “Nega aynan shu usulq”. Talabalar ishini izohlaydi, ularga talabalar bilimini baholash uchun aniq ma’lumotlar beradi, aniq tanbehlar qiladi. 2.6. prezentatsiya boshlanishini aytadi. Guruh lideri guruh a’zolari ishining natijasini va bahosini muhokama qiladi. 2.7. To’shiriqlarni bajarish jarayonida guruhlarning natijalarni o’zaro tekshirishni tashkil etadi.	To’shiriq-larni muhokama qiladi. Mashg’ulot materiali va instruktsisi bilan tanishadi. Guruhlarga ajraladi. Guruh ichida savollarni bo’ladi.
bosqich.YAkunlovchi 10 daqiqa	3.1. Natijalarni tahlil qiladi. 3.2. To’shiriq bajarilishini yakunlaydi va baholaydi. 3.3. Oldiga qo’yilgan maqsadga erishganligi haqida xulosa qiladi..	Tinglaydi.

1 - Ilova

1 – topshiriq
Ichida havosi bo’lgan 0,40 dm³ sig’imli og’zi ochiq shisha kolba 127⁰ gacha isitilgan. Isitilgan kolbani bo’g’zi bilan suvga botirilib, uni 27⁰ S gacha sovitilsa, kolbaga kirgan suv qancha xajmni egallaydi?



2 – topshiriq
Xajmi dm³ bo’lgan ballondagi bosimni marta kamaytirish uchun porshenli nasos necha marta havo so’rib olishi kerak? Nasos kamerasining xajmi sm³ . Gazni so’rib olish paytida haroratning o’zgarishini hisobga olmang.





3– topshiriq
Normal sharoitda gazmoterga 0,50 kg karbonat angidrid gazi si-adi. Agar termometr 17⁰S ni, manometr esa 93,3 kPa ni ko’rsatayotgan bo’lsa, gazlmetrdagi karbonat angidridning massasini toping.

4 - topshiriq

8,0 g kislorod va 22 g karbonat angidriddan iborat gaz aralashmasining molyar massasini toping

2 - Ilova

Guruhda ishlash qoidalari (instruktsiya)

Guruhda ishlash koidalari
Har kim o’z o’rtoqlarini tinglashi, hurmat bildirish kerak.
Har kim aktiv, birgalikda, berilgan topshiriqqa ma’suliyat bilan qaragan holda ishlashi kerak.
Har kim zarur holda yordam so’rashi lozim.
Har kim undan yordam so’ralganda albatta yordam berishi kerak.
Har kim guruh ishi natijasini baholashda ishtirok etishi shart.
Har kim aniq tushunishi kerakki:
- boshqalarga o’rgatib o’zimiz o’rganamiz.
- kemaga tushganning joni bir: yo birga qutilamiz yoki birga cho’kamiz.