Nazariy o‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi

Yig'ma temir-beton tuzilmalarini montaj qilishda zarur bo'ladigan moslamalar va jihozlar

T.r.	Moslamalar	Xarlkteristika			Ishlatish o'rni
		Yak ko'ta- rish qobili- yati, t	Massasi, kg	Hisobiy baland- ligi, m
l	2	3	4	5	6
1.	4SK-5,0/4000 turdagi to'rt tarmoqli strop 4SK5 112-a rasm	5	37,1 40,7 45,l	4 5 6,3	Yopmaplitalar, devor panellari va to'siqlarni montaj qilish hamda tuzilmalarni tushirishda ishlatiladi
2.	4SK-5,0/4000 turdagi to'rt tarmoqli strop. 112-b rasm. I. zveno, 2. ilgak, 3.strop	IO	89,9 96,7 105,l	4 5 6,3	Yoyma plitalar, tashqi devor. panellarini montaj qilish va tuzilmalarni uzatishda ishlatiladi
3.	2SK-5,0 turdagi to'rt tarmoqli strop. 112-d rasm. 1. zveno, 2. strop, 3. ilgak	5 2,5	32,5 12,5	2,2 2	Devor panellar to'siqlami montaj qilish va tuzilma- lami tushirishda ishlatiladi
4.	2ST-16 turdagi to·rt tarmoqli strop. 112-e rasm. l. strop, 2. kichik strop, 3. strop, 4. kovsh	16	200,4- 2ll,4	5,2- 8,2	16 t massagachaKE-01-49 val.424 seriyali to'g'ri burchak kesimli ustunni tushirishda ishlatiladi
5.	TR-8-04 (-0,5) turdagi to'rt tarmoqli strop. 112-frasm.l. strop, 2. traversa, 3. strop	8	181,4- 196,4	1,25	KE-01-49 val.424 seriyali, kesimi 400x400, 400X500 va 500 x500 mm Ii diametri 50 mm, massasi 8 t gacha bo'lgan konsolsiz ustunlami montaj qilishda ishlatiladi
6.	TR-12,5-0,4 (-0,4) turdagi traversa.112-g rasm. l. strop, 2.traversa, 3.strop	12,5	325- 345	1,7	KE-01-49 val.424 seriyali, kesimi 400x600, 400x600 va 500x600 mmli, 12,5t gacha bo'lgan konsol- siz ustunlarni montaj qilish- da ishlatiladi
7.	TR-16-1,0 (0,6) turdagi traversa. 112-h rasm. l. strop, 2.traversa, 3.strop	16	286- 320	1,7	«Plashmiya. holatli 16 t massagacha bo'lgan KE-01- 52 val.424 seriyali chetki o'rtaqatordagi ikki tarmoqli ustunni montaj qilishdaish- latiladi
8.	TR-25-1,4 turdagi traversa. 112-z rasm.l. strop, 2. traversa, 3.kichik strop, 4.arqon ostidagi qistirma, 5. stropdan oz, qil. uch.	25	450,6	1,75	«Plashmiya• holatli 25 t massagacha bo'lgan KE-01- 52 val.424 seriyali chetki o'rtaqatordagi ikki tarmoqli ustunni montaj qilishdaish- latiladi
9.	2ST-16/5000 turdagi ikki tarmoqli strop.112- j rasm. l.strop, 2. traversa, 3.prujinali qulf, 4.arqon ostidagi qistirma. 5.stropdan oz.qil. uch.	25	413,6	l,75	Massasi 12 t gacha, uzun- ligi KE-01-50 12 va6 m bo'lgan seriyali temir-be- tonli kran osti to'sinini montaj qilishda ishlatiladi
10.	2ST-10/4000 turdagi ilcki tarmoqli strop. l 12-krasm. l .2ST- 16/4000 turli strop, 2. SKKl-12,5/5000 turli strop.3.Pr 2,5 turdagi prujinali qulf.4. stropdan oz.qil, uch.	12	265,2	4,3	Massasi 10 tgacha, uzunligi 12 val 8 m, seriyasi 1.462-3 val.463-3 turdagi ikki skatli to'sinni montaj qilishda ishlatiladi
11.	2ST-16/5000 turli ikki tarmoqli strop.112-1 rasm. l.2ST-10/4000 turdagi strop.2.SKKl- 8/3200 turdagi strop.3. Pr8 turdagi prujinali qulf.4.stropdan oz.qil. uch.	10	143,2	5,3	Massasi 12 t gacha, uzunligi 12 val8 m seriyasi l.463-3turdagiikki qiyalik to'sinni montaj qilishda ishlatiladi
12.	2ST-16/5000 turli ikki tarmoqli strop 112-m rasm.l.SKKl-8/3200 turdagi strop, 2.2CT- 16/500 turdagi strop, 3. Pr8 turdagi prujinali qulf, 4.stropdan oz. qil. uch.	12	215	6,2	Massasi 12 tgacha, seriyasi 1.463-4 va PK- 01-110/68 turdagi stropil fermalami montaj qilishda ishlatiladi

1. 
   b)
   

e) d)

Yukni, ayniqsa, butun agregatni muvaffaqiyatli ko'tarish stroplashning to'g'ri bajarilishiga bog'liq bo'ladi. Stroplar yukning eng ishonchli qismiga mahkamlangan bo'lishi kerak. Masalan, ko'prik kranni ko'taruvchi va yordamchi fermalar ular orasidagi maydonchadan iborat bo'lgan bitta yarmini ko'tarishda yukni yordamchi ferma yoki maydonchadan emas, balki ko'taruvchi fermadan stroplash kerak. Kran aravachasini ko'tarishda ramada o'matilgan mexanizmlardan emas, aravachaning ramasidan stroplash kerak.
Stroplar tarangligining teng ta'sir etuvchisi ko'tariladigan yuk normal holatda bo'lganda uning og'irlik markazidan o'tishi kerak. Stroplarning barcha tolalari bir tekisda tortib taranglangan bo'lishi lozim. Bu narsa yukni yuk ko'tarish mexanizmining ilmog'iga ilish· nuqtasi yukning og'irlik markazidan o'tuvchi vertikal o'qda bo'lishi, stroplami yukka mahkamlanadigan joyi nuqtasiga nisbatan simmetrik joylashgan bo'lishi demakdir. Stroplar yukka mahkamlanganda ularning uzunligi bir xil bo'lishi kerak.
Yuklar taxlangan joyda yoki transport vositasida turg'un tayanib turganda stroplanadi va stroplardan bo'shatiladi. Stroplashjoylari yukning og'irlik markazlaridan tashqarida bo'lishi kerak. Bujoylar yuk osish moslamasi tolasining gorizontga nisbatan yo'l qo'yilgan og'ish burchaklariga qarab tanlanadi. Ko'p tarmoqli stroplarda bu burchak qanchalik kichik bo'lsa, stropda shunchalik katta kuch paydo bo'ladi. Bu burchak kattalashgan sari stroplardagi kuch kichrayib boradi, ammo ayni vaqtda yukni stroplash balandligi ortadi, buning oqibatida kran ilgagining foydali ko'tarilish balandligi yo'qoladi. Stropning gorizontga nisbatan 45° og'ish burchagi optimal hisoblanadi. Yukning massasi va gabaritlariga, yuk osish moslamasining yuk ko'taruvchanligiga qarab og'ish burchagini 15° kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin. Stroplarni 30° dan kichik yoki 60° dan katta burchak ostida joylashtirish yaramaydi.
Simmetrik yukning og'irlik markazi geometrik markazda bo'ladi. Agar yuk simmetrik bo'lmasa, og'irlik markazi hisoblash yoki stroplami yukning asosiy qisnuga yaqin joylashtirish, tajriba yo'li bilan aniqlanadi. Simmetrik bo'lmagan yuk ko'tariladigan stroplarning ayrim tolalarining tarangligi ko'tariladigan yuk gorizontal holatida bo'lgan holdagina bir xil bo'ladi. Agar yuk bir tomonga og'ib ketsa, stroplashni to'g'rilash kerak, chunki stropning ilmoqqa osilgan joyi og'irlikmarkazidan o'tmagan bo'ladi.Ustun tipidagi apparatlar va machtalar og'irlik markazidan yuqoriroqda stroplanadi, aks holda ular ko'tarilganda to'ntarilib ketishi mumkin.
Ko'tariladigan yuk muvozanati buzilganda stroplarni yuk bo'ylab sirpanib ketishdan ehtiyot qilish kerak. Buning uchun stropka qilinadigan joyning yuk konturi stropning sirpanishiga to'siqlik qiladigan tarzda tashlash kerak. Agar bunday joyni tanlash mumkin bo'lmasa, yuk og'ganda stroplarning chiqib ketishiga xalaqit beradigan to'sqichlarni yukka mahkamlash lozim. Masalan, apparatlarni soxta shtutserdan stroplashda, shtutserda gardishlar bo'lishi lozim. Gardishlar har qanday sharoitda stropning chiqib ketishiga yo'l qo'ymaydi.
Buralgan, tugunlari bor bo'lgan arqonli stroplardan foydalanib bo'lmaydi.
Ishlangan yuzalardan stroplashga ruxsat etilmaydi; bu yuzalar ko'targanda shikastlanmasligi uchun ulami qoplamalar bilan ehtiyotlash kerak.