Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika u n IV e r sit e t t n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

3 .1 1 .Bezak choklar
Bezak choklar b o ‘rtm a choklardan va taxlam alardan iborat.
Bo‘rtm a choklar ju d a xilm a-xil shakldagi m urakkab choklardir. 
U lar m ayda taxlangan, shnur q o ‘yib b o ‘rttirilgan b o ‘lishi m um kin.
M ayda taxlam alar bluzka va ko‘ylaklarda bezak sifatida ishlatiladi. 
G azlam alar qalinligiga qarab taxlam alar eni 0,1-0,3 sm olinadi.(32- 
rasm, a) Taxlam alar burm a yoki bosm a b o ‘lishi m um kin.

---

S h n u r q o ‘yib b o ‘rttirilgan ch oklar ustki va yengil kiyim da bezak 
sifatida ishlatiladi. Bunday ch o klar maxsus m ashinada yoki oddiy 
m ashinada maxsus bir shoxli tepki, yoki tagida ariqchasi b or tepki 
yordam ida bajarilishi m um kin. (32-rasm , b)
3.12.Taxlam alar
T axlam alar bezak taxlam a va birlashtiruvchi taxlam a b o ‘lishi 
mumkin.
Bezak taxlam a (32-rasm , v) tikilayotganda detal bezak belgilangan 
chiziq bo‘ylab buklanadi va taxlanm a kengligida baxyaqator yuritiladi. 
Bir- birga yoki ikki tom onga qaragan taxlam alar yorib dazm ollanadi. 
K erak b o ‘lgan h o lla rd a d e ta in in g o ‘ngiga b ax y aq a to r b ostirib 
bezatiladi.
Bezak taxlam alar bostirm a taxlam a shaklida ham b o ‘lishi mumkin. 
Bunda detal belgilangan chiziq b o ‘ylab ko‘klanadi, so‘ngra esa hosil

---

b o ‘lgan taxlam ani bostirib yoki yorib d azm o llanib , baxyaqator 
bostirib bezatiladi.
Birlashtiruvchi taxlam a bir to m o n lam a, bir-biriga qaragan va ikki 
tom onga qaragan b o ‘lishi m um kin. (32-rasm , g).
Bir tom onlam a va ikki tom onga qaragan birlashtiruvchi taxlamalar 
tikishda detallar o ‘ngi bir-biriga qaratilib k o ‘klanadi, hosil b o ‘lgan 
taxlama bir tom onga qaratib dazm ollanadi va taxlam a qirqim lari bir- 
biriga ulanadi, detaining o ‘ngiga bahaqator bostirib bezaladi. Keyin 
ko‘klangan ip so‘kib tashlanadi. Bir-biriga qaragan birlashtiaivchi 
taxlam a tikishda kiyim tikilayotgan gazlam aning o ‘zidan bichilgan 
q o ‘shim cha parcha ishlatiladi. Asosiy detallar o'ngi ichkariga qaratib 
belgilangan chiziq b o ‘ylab ko‘klanadi yoki ulanadi, hosil b o ‘lgan 
taxlam a yorib dazm ollanadi. Teskari tom onga gazlam a parchasi 
qo‘yilib, chetlari tekislanib ulanadi. Asosiy detaining o iig i baxyaqator 
yuritib bezaladi.

---