Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti r. Rasulov, Q. Mo

НI К О YA Т
Undoq eshitdimki, bir kecha Xorun-ar Rashid bir tush ko'rdikim, og‘zidin barcha tishlari to'kulmish. Erta tong turib bir muabbimi¹ chaqirib so‘radikim, «Bu tushning ta’biri nedur?». Muabbir dedi: «Ey amiralmo‘minin, sening oldingda barcha xesh, aqrabo va qarindoshlaring o‘lg‘usidir. Andog‘kim, sendin o‘zga hech kishi qolmag‘usidur». Bu so'zni eshitg‘on Xorun-ar Rashid: «Mening yuzimga bundoq dardlig‘ va anduhlig' so‘zni aytding. Mening barcha qarindoshlarim o‘lsalar, so‘ngra men qandog‘ ishga yararman va na yang‘!ig‘ ro‘zg‘or surarman?» - dedi va unga yuz tayoo urmoq buyurdi. So‘ng boshqa bir muabbimi chaqirib, tushin unga tahrir^{LXXVIII LXXIX} qildi. Muabbir dedi: «Ey amiralmo‘minin, sening umring barcha aqrabolaring umridin uzoq bo‘lur». Xorun-ar Rashid dedi: «Barcha aqlning yo‘li birdur va ikkovining ta’birining negizi bir yerga borur, ammo bu ibora bila ul iboraning orasida farq bag'oyat ko‘pdur».Buyurdi, so‘nggi muabbirga yuz tillo berdilar.
Ey farzand, so'zning yuzin va orqasin bilg‘il va ularga rioya qilg‘il, har na so‘z desang yuzi bila degil, to suxango‘y bo‘lg‘aysan. Agar so‘z aytib, so‘zning nechuk ekanin bilmasang qushga o‘xsharsanki, unga to'ti derlar, ul doim so‘zlar, ammo so‘zning ma’nosin bilmas.
Suxango‘y shul kishi bo‘lg‘ayki, ul har so‘zni desa, xalqqa ma’qul bo‘lg‘ay va xalq ham har so‘z desa unga ma’qul bo‘lg‘ay. Bunday kishilar oqillar qatoriga kirg‘ay, yo‘q ersa ul inson suratida mavjud bo‘lg‘on bir hayvondur.
So‘zni bag‘oyat ulug‘ bilg‘il, so‘z osmondin kelmas va ul xor narsa emasdur. Qay bir so‘zniki bilsang joyini o‘tkarmay aytg‘il... vaqtni zoye qilmag‘il, yo‘q ersa donishg‘a sitam qilg‘on bo‘lg‘aysan. Har so‘z desang rost deg‘il va be’manilikni da’vo qilg‘uvchi bo‘lmag‘il.
Bilmag'on ilmdin dam urmag‘il va undin non talab qilmag‘iL Har na matlubing bo‘lsa, bilg‘on ilm va hunardin hosil bo‘lur. Bilmag‘on hunar da’vosidin hech narsa hosil bo‘lmas, faqat behuda zahmat chekarsan.