Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti
Download 0.71 Mb. Pdf ko'rish
|
kasbga yonaltirish ishiga rahbarlik qilish va uni rejalashtirish metodikasi
|
16 SHuning uchun, kasbga yo‗llashga umuman ta‘rif berishdan avval, 3 ta asosiy tashkil etuvchilar haqidagi tasavurni aniqlab olamiz. YA‘ni: "Faoliyat", "Kasb", "Yo‗nalishni aniqlash". Faoliyat insonni tashqi dunyo bilan faol munosabatini maxsus shakli sifatida ta‘riflanadi, uning mazmuni tarkibida esa maqsadni o‗zgartish va qayta tashkil etish yotadi. Kasbga yo‗llash tushunchasida ko‗rilayotgan faoliyat kategoriyasiga kirish kasbga yo‗llashni amaliygina emas balki nazariy faoliyat ham ekanligini tasavvur qilishga imkon beradi. Bir qator bilimlar to‗planishi va bu bilimlarni olishdagi faoliyatni aniqrog‗i, fanlararo ilmiy yo‗nalishidir. Amaliy faoliyat sifatida paydo bo‗lgan kasbga yo‗llash asta-sekin nazariya bilan boyib bormoqda, bu esa kasbga yo‗llashga amaliy va nazariy faoliyat birligida qarash imkonini beradi. Kasb (lotinchadan rroteqqio-rasman ko‗rsatilgan mashg‗ulot, ixtisoslik, protiter-o‗z ishim deb e‘lon qilaman). Mehnat faoliyati turi, mashg‗ulot, yashash manbai hisoblanadi va ma‘lum tayyorlargik talab etadi. Akademik S.G.Strumilina fikricha bir-biriga bog‗liq kasblar bitta gruppga birlashtirilishi mumkin. Masalan, temirchilar, yog‗ochga ishlov beruvchilar, muzikantlar. Ba‘zi kasblarni esa ixtisoslik bo‗yicha turlashadi, masalan, duradgorlar, yumshok yog‗och ishlaydiganlar. Ixtisoslik bu kasbning o‗zi lekin u faqat bir kishi mehnat faoliyatini aniq turini bildiradi va xususiy nomlanishlarga ega bo‗ladi. Masalan o‗qituvchi kasbi. Mehnat o‗qituvchisi. Fizika o‗qituvchisi, matematika o‗qituvchisi ixtisosliklari. "Yo‗nalishini aniqlash" tushunchasi bir qator fanlarga ishlatiladi. Geometriyada to‗g‗ri, qiya, tekislikda yo‗nalishini aniqlash, ximiyada molekula yo‗nalishini aniqlash. Bu tushuncha astronomiya, geografiya, topografiyada ham ishlatiladi. SHunday qilib "Yo‗nalishni aniqlash", tushunchasi ushbu fanlarning barchasida turgan joyni aniqlash va harakat yo‗nalishini tanlash bilan u yoki bu darajada bog‗liq. |
