Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti
Download 0.71 Mb. Pdf ko'rish
|
kasbga yonaltirish ishiga rahbarlik qilish va uni rejalashtirish metodikasi
|
20 Kasb tanlash prinsiplarini shakllantirishga bir muncha diqqat ajratilishi talab etiladi. Lekin kasb tanlashga yo‗llash prinsiplari tizimini ishlab chiqish yakunlangan deb xozircha aytib bo‗lmaydi. Barcha talablarni qoniqtiruvchi, ziddiyatlardan xoli tizimlar yaratish uchun birqancha ishlarni amalda bajarish lozimligi turibdi. Insonni ijtimoiy-kasbiy o‗z-o‗zini anglash jarayoni kasb tanlashga yo‗llash faoliyati ob‘ekti ekanligi sababli birinchi navbatda prinsiplarni turlarga ajratish muhimdir. CHunki ulardan jamiyat ijtimoiy tizimida yoshlar o‗zlariga kasb va o‗rin tanlashda foydalana olsinlar. Kasb tanlashdagi onglilik prinsipi mehnat faoliyatida shaxsiy ehtiyojlarni faqatgina qondirish bilan chegaralanib qolmasdan jamiyatga mumkin qadar ko‗p foyda keltirishga intilish orqali ifodalanadi. Tanlanayotgan kasbdagi muvofiqlik prinsipni shaxsiy qiziqishlar, moyillik, qobiliyat va kasb egalariga jamiyatdagi zaruriy ehtiyojni, kasb tanlashdagi shaxsiy va jamiyat komplekslari aloqasi namoyon bo‗lishidir. Jamiyatda yashab turib, jamiyatdan xolis bo‗lish mumkin emas. Xuddi shuningdek, jamiyatning qiziqishlari va ehtiyojlari bilan hisoblashmasdan turib faqatgina o‗z qiziqishlari va hohishlari asosida kasb tanlab bo‗lmaydi. Jamiyat ehtiyojlarida muvofiqlik prinsipini buzilishi kadrlar kasbiy tizimida muvozanatni buzilishiga olib keladi. Kasb tanlashda faollik prinsipi kasbiy o‗rnini anglash jarayonidagi shaxs faoliyati turini tavsiflaydi. Hamma o‗zi o‗z kasbini faol qidirishi kerak. Bunda, o‗quvchilar tomonidan o‗z kuchini sinab ko‗rish, mehnat va kasb tayyorgarligi jarayonida o‗zini tekshirish ota-onalar tajribasi va maslahatlardan foydalanish, adabiyotlar o‗qish va o‗ziga qiziqarli kasbni qidirish, texnik ijodkorlik to‗garaklarida qatnashish amaliyotlar davrida mehnat faoliyatiga kirishish va shu kabilar yaxshi natija beradi. Faollik izchil, hajmi va mazmuni ortib boradigan maqsadga muvofiq harakatlar sistemasidan iborat bo‗lib ularning natijasi oxirgi mahsulot, yangi texnologiya, amalga oshirilgan ilmiy kashfiyot, ijodiy asar va xokazolar sifatida namoyon bo‗ladi. Mana shu harakatlarning barchasi zamonaviy eng yuksak |
