No`kis 1-Lektsiya. Etika pani predmeti ham jamiyet turmisindagi ahmiyeti

Birinshi talap –shamalaw logikaliq qarsiliqqa iye bolmawi ham ilimnin` fundamentalliq jagdaylarina qarsi bolmawi tiyis.Ilimnin` fundamentalliq jagdaylarina qarsi bolmawi tiyis degen talap absolyut bolmaytuginligin diqqatqa aliwimiz kerek .
Ekinshi talap- shamalaw printsipialliq tekseriliwi tiyis.Tekseriliwdin eki turin –praktikaliq ham printsipalliqti bo`lip korsetiwge boladi. Eger ol berilgen waqitta yaki salistirmali uzaq dawam etpegen waqitta tekseriliw mumkinshiligi iye bolsa ,onda shamalaw praktikaliq tekseriwshilikke iye boladi. Eger shamalaw qanshadur tekseriliw mumkinshiligine iye bolsa ,onda ol printsipal tekseriwshilikke iye boladi.
Boljaw retinde printsipal tekserip bolmaytugin dogadkalar alip qaralmaydi.
Printsipialliq tekseriwshilik talabi 80-jillari Amerika qurama Shtatlarinin` Ilimler Akademiyasi tarepinen qollanildi.
Ushinshi talap –shamalaw ozi tusindiriwi kerek bolmagan burin qabil etilgen faktlerge qarsi kelmewi kerek.
Tortinshi talap- shamalaw qubilislardin mumkin bolganinsha ken bolegine qollaniwi tiyis.Bul talaplar bir qubilisti tusindiriwshi eki yaki bir neshe boljawdan apiwayisin tanlawga mumkinshilik beredi. Bul printsipti angilishan oyshili Uilyam okkam payda etti,sol sebepli bul talap “Okkam almasi “ dep ataldi..Bul talap ta absolyutlik xarakterge iye emes.
Shamalawdi alga surgennen keyin (birinshi etap ),onin` tiykarinda boljawdin predmetlik tarawina tiyisli bolgan barliq bar qubilislardi tusindiriw (ekinshi etap) ,ati keltirilgen barliq talaplardi teksergennen keyin eger olar orinlagan bolsa ) shamalaw dalillengen (toliq emes ) ,yagniy boljaw bolip sanaladi.Boljaw itimalliliqqa iye bilim (dal emes ) bolip tabiladi.

11¹ J Bazarbaev A`dep Filosofiyasi Nokis 2010. 3-4 betler

2^{2 J. Bazarbaev Adep filosofiyasi Nokis 2010 jil. 200-202 betler.}

1^{1 J. Bazarbaev. Adep filosofiyasi Nokis Qaraqalpaqstan 2010-jil. 110-111- betler}