No`kis 1-Lektsiya. Etika pani predmeti ham jamiyet turmisindagi ahmiyeti

8- Lektsiya Tema ; Hukim ,soraw. Norma ,juwmaq shigariw.
Jobasi ;

1. 
   Hukim oylaw formasi sipatinda. Hukimnin qurami ,tiykargi qasiyetleri.
   
2. 
   Apiwayi hukim ,qiyin hukim, shartli hukimler
   
3. 
   Soraw pikirdin arnawli formasi sipatinda,norma.
   
4. 
   Deduktivlik juwmaq shigariw.induktiv juwmaq shigariw.
   

Adebiyatlar.

1.Karimov I.A .”Asarlar toplami 1-18 jildlar” –t.Ozbekiston ,1996-2010.

2. karimov I.A Yuksak manaviyat –engilmas kush-T;Manaviyat ,2008.
3.Karimov I,A Uzbekiston demokratik taraqiyotning yangi yangi bosqishida T.O .2005 yil,
4. Ibin A.A “Logika” –M.2003.
5. Raximov I.”logikadan amaliy mashqulotlar va metodik tabsiyalar T,Uzbekston 1988.
1. Hukim dep-predmetke belgili bir qasiyettin ,munasiybetin tiyisligi yaki tiyisli emes ekenligi sawleleniwshi oylaw formasi.
Hukimnin` tiykargi waziypasi predmet penen onin` qasiyeti ,predmetler ortasindagi munasiybetlerdin korsetiliwi dir.Ol barqulla sipat yaki biykar formasindagi pikirden ibarat boladi.Pikir juritiw jarayaninda biz predmet ham hadiyselerdin` apiwayi sirtqi qasiyetleri menen birge olardin ishki ,zarurli baylanislarin ,munasiybetlerin bilip baramiz.Narse ham qubilislarin qasiyetlerin izbe-iz uyrenip ,olar haqqinda turli abstraktsiyalar payda qilamiz.Bul abstraktsiyalar Hukimler jardeminde sawleleniledi .Bilimlerimiz turlishe bolgani ushin ,olardi sawleleniletugin Hukim ler ham har qiyli boladi.
Ayrim Hukimler,tekserilgen bilimler sawlelense ,basqalarida qasiyetlerinin` predmetke tiyisligi shamalaw qilinadi.Yagniy aniq emes bilimler sawleleniledi.Hukimler ge qaraganda quramali pikirdir.Onda aniq predmet penen onin` konkret belgisi haqqinda bilim sawlelengen boladi.Hukimler waqiyaliqqa mas keliw darejesine kore haqiyqiy ,qate ham aniq emes boladi.Obektiv waqiyaliqqa mas kelgen ,oni tuwri sawlelengen.Hukimler haqiyqiy ,mas kelmeytuginlari qate boladi .Ayrim waqitta shinligin ham ,qateligin ham aniqlap bolmaytugin Hukimler -aniq emes Hukimler de bar.Hukimler tilde gapler arqali sawleleniledi.Hukim logiklaiq tusinik bolsa,gap grammatik kategoriyalardir.Hukimler tiykarinan derek gap arqali sawleleniledi.Tek derek gapler gana pikir tastiyiqlaw yaki biykarlaw halinda boladi.Misali ; “Waqit artqa qaytpaydi.” “Omir bul hareket” siyaqli gapler Hukimlerdi sawlelendiredi.
Hukimlerdi biykar etiw –eki hukim bir-birine qarsi bolip ,olardan biri ,albette,shin ,basqasi qate bolsa ,bul hukimler bir-birin biykarlawshi hukimler boladi.Biykar qilinip atirgan hukim shin bolsa ,biykar qilinip atirgan hukim qate boladi.Biykar qilinip atirgan hukim qate bolsa ,biykar qilinip atirgan hukim shin boladi.
2. 3. Soraw pikirdin , bilimlerimizdin aniq emesligi ,gumanlarin jogaltiw hamde anigiraq ham toligiraq bilimler payda qiliwga bolgan talabin qandiriwga xizmet qilatugin pikirlew predmeti.Soraw birneshe zarur logikaliq qasiyetlerge iye.Birinshiden soraw da malim bir baslangish bolim qalipleken boladi.ekinshiden sorawda bar bolgan bilim aniq emes boladi.Ushinshiden sorawda predmet haqqinda toliq bilimge iye boliw talabi oz ipadasin tabadi.Soraw oz-ozinen payda bolmaydi. Ol ozinin` tiykarina (datum questions) vazasina iye.Sorawdin tiykarin onda qaliplesken bilim (axborat) quraydi.Soraw ozinin tiykarina kore tuwri ham tuwri emes qoyilgan sorawlarga bolinedi.Tiykari aniq ham aniq emes bilimnen ibarat bolsa ,Soraw tuwri qoyiulgan boladi.”Milliy pikir ne?” degen Soraw bugan misal bola aladi. Qate ham aniq tiykarga iye. Soraw bolsa qate qoyilgan soraw esaplanadi. Misali “Arwaq qanday kun keshiredi?” desek ,soraw qate boladi.Biliwdegi funktsiyasi boyinsha aniqlawshi ham toldiriwshi Sorawlarga ajiratiw mumkin.”I Prigojin haqiyqattan ham sinergetika nin` tiykarshisi mi?” degen aniqlawshi Soraw ,”Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qashan qabil qilingan?” toldiriwshi Soraw esaplanadi.Strukturasina kore apiwayi ham quramali Sorawlar bar.Eger quraminda basqa Soraw bolmasa ,apiwayi Soraw ,bolsa quramali Soraw dep juritiledi.Misali ,”SAuw neshe gradusta muzlaydi ?”-apiwayi soraw, “Assimilyatsiya ham dissimilyatsiyalar organizmnin bar boliwinda qanday orin tutadi?”-quramali sorawdir.