«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA


Download 1.44 Mb.
bet108/471
Sana15.11.2023
Hajmi1.44 Mb.
#1776910
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   471
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya-hozir.org

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

116 
tog‗larni oshib o‗tgan. O‗zi yurgan, ko‗rgan va bilganlarni haqqoniy bayon qilgan. 

Shu asosda H.Hasanov ―Bobur tasavvurida Farg‗ona vodiysi‖ kabi kartalarini


bemalol qiynalmasdan chizgan. Temuriylar davrida yashagan Ali Qushchi, 
M.Qoshg‗ariy, M.Ulug‗bek, A.Samarqandiy singarilarning ijodida geografiya va
unga turdosh fanlar to‗g‗risida qiziqarli fikrlar berilgan. 
Geografiya fanining rivojlanishidagi yangi davr ikki asr davom etadi (XVIII
asr boshlaridan hozirgi paytgacha). Ayniqsa, XVIII-XIX asrlarning tutash qismida 
kapitalistik ishlab chiqarish tizimining takomillashi bilan bog‗liq kashfiyotlar
geografiya fanining taraqqiyotiga ijobiy ta‘sir etdi. Jumladan, 1785-yilda Kartrayt 
to‗quv stanogini kashf etdi va bu, o‗z navbatida, Angliyaning mustamlakalaridan
paxta olib kelishni kuchaytirdi. Angliyada po‗lat eritish 1870-yilga nisbatan yuz 
barobar oshdi. 1784-yilda Uatt bug‗ bilan ishlaydigan mashinani (Rossiyada 1764-
yilda Polzunov) ixtiro etdi, 1803-yilda birinchi paroxod qurildi, 1825-yilda birinchi 
parovoz ishga tushdi.
Gollandiyalik geograf 


Bernxard Varenius
(1622-1650) va buyuk fizik 


Isaak 

Nyuton
(1642-1727) geografiya faniga salmoqli hissa qo‗shgan olimlardan 
hisoblanadi. B.Varenius mashhur ―Umumiy geografiya‖ darsligini yozgan.
I.Nyuton shu darslik bo‗yicha ma‘ruzalar o‗qigan va ikki marotaba qayta nashr 
(1672 va 1681-yy.) ettirgan. Rus tiliga 1718-yilda Pyotr I buyrug‗iga binoan
tarjima qilingan. Kitob 3 jild va 40 bobdan iborat bo‗lib, Yer yuzasining 
qonuniyatlari, Yerning qattiq, suv va havo qobig‗ini tavsiflaydi. U Yer yuzida
uchta – issiq (torrida), sovuq (frigida) va mo‗tadil (temperata) zonani ajratadi.
Rossiyada geografiyaning ravnaq topishiga


Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   471




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling