«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

505 
taqsimotining natijasidir, hududiy mehnat taqsimoti esa har qanday mamlakatlarda 

amal qiladi va ularsiz rivojlanishning o‘zini ham tasavvur qilib bo‘lmaydi

15
. 

VIII.1. Iqtisodiy rayonlashtirish nuqtai nazaridan 


ixtisoslashuv darajasini aniqlash 

Iqtisodiy rayonlar uchun butun mamlakat miqyosida ixtisoslashuv o‘ziga xos 

bo‘lib, mahsulot almashinuvi juda keng qamrovda amalga oshadi. Bunday
rayonlarning bir necha ixtisoslashgan tarmoqlari bo‘lishi mumkin. Mamlakat 
miqyosida
rayonning 
ma‘lum
bir

tarmoqqa

ixtisoslashgan 
yo
ixtisoslashmaganligini quyidagi formula orqali topiladi: 

Bu yerda, 

K= rayonning biror tarmoqqa ixtisoslashish ko‘rsatkichi;

M= rayon mahsulotining shu tarmoq bo‘yicha mamlakatdagi xissasi;

A= rayon aholisining mamlakat aholi sonidagi ulushi.



Ishni bajarish davomida natija 1 dan katta chiqsa, ushbu rayon

berilgan tarmoqqa ixtisoslashgan bo‘ladi.

№

_

195. 

Farg‘ona iqtisodiy rayonida mamlakat aholisining 28,5 foizi yashagani 

holda, iqtisodiy rayon pillaning 45% ini yetkazib bersa, ixtisoslashish 

koeffitsiyentini aniqlang.


Yechish.
Bunda kerakli ma‘lumotlar keltirilgan bo‘lib, ishni tartib bo‘yicha
quyidagicha bajarish mumkin: 
1)

rayonda yetishtirilgan pillaning mamlakat umumiy ko‘rsatkichidagi ulushi 

(M) – 45 %;

2)

rayon aholisining mamlakat umumiy aholi sonidagi ulushi (A) – 28,5 %;

15
Солиев А. Иқтисодий география: назария, методика ва амалиѐти. [Матн]: танланган асарлар / масъул 

муҳаррир: О.Ата-Мирзаев. –Т., ―Камалак‖, 2013. -184 б.

---

---