Nuqtaning murakkab harakati

Tezlanishning o’lchov birligi yoki , tezlanish asosan da o’lchanadi.
Agar nuqta to’g’ri chiziq bo’ylab harakatlanayotgan bo`lsa tezlanish vektori shu to’g’ri chiziq bo’ylab yo’nalgan bo’ladi. Agar traektoriya egri chiziqdan iborat bo`lsa, tezlanish vektori traektoriyaning botiq tomoniga qarab yo’nalgan bo’ladi.
Harakat koordinatalar usulida berilganda nuqtaning tezligi .

Harakat koordinatalar usulida berilganda nuqta tezligining moduli va yo’nalishini aniqlaymiz.
N
uqta qonuniyat bo’yicha harakatlanayotgan bo’lsin.
Koordinata o’qlarining birlik vektorlarini bilan belgilab, М nuqtani koordinata boshi O nuqta bilan tutashtirib radius- vektorini o’tkazamiz (4-rasm).
Рaralellepipedning yasovchilarini Охуz koordinata o’qlariga parallel yo’naltiramiz. U holda radius-vektor va tezlik vektorining koordinata o’qlaridagi proeksiyalari quyidagi ko’rinishda yoziladi.

Nuqta tezligining koordinata o’qlaridagi proeksiyalari ma‘lum bo’lsa, uning moduli va yo’nalishi quyidagi formulalar orqali aniqlanadi.




Nuqtaning harakati


ko’rinishdagi tenglamalar bilan berilgan bo’lsin. М nuqtaning radius-vektori

ko’rinishda bo’lsin.
Nuqtaning tezlanishi radius-vektordan vaqt bo’yicha olingan ikkinchi tartibli hosilaga teng, va vektorlar o’zgarmas bo’lganligidan (6
Demak, tezlanish vektorining biror qo’zg’almas Dekart koordinatalar o’qidagi proeksiyasi, nuqtaning mos koordinatalaridan vaqt bo’yicha olingan ikkinchi hosilasiga yoki tezlik vektorining mos koordinata o’qlaridagi proeksiyasidan vaqt bo’yicha olingan birinchi hosilasiga teng bo’ladi.
Nuqta tezlanishining moduli va yo’nalishi quyidagi formulalardan topiladi.

(19)
(20)