Nuraliyeva Xafiza Otayevna, Qodirova Dildora Ergashevna, Fayzullayeva Zamira Raxmatovna

Internet saytlari 
25.www.wikipedia.com 
26. www. Pharmapractice.ru
27. 
www.
remedium.ru 
28. 
www.pharmvestnik.ru
 
29. 
www.gov.uz-O’zbekiston
 Respublikasi hukumat portali. 
30.www.lex.uz - O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma‘lumotlarini milliy 
ba‘zasi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

265 
MUNDARIJA 
KIRISH............................................................................................................. 3
I BOB. GIGIYENAFANI VA UNING VAZIFALARI.................................. 5 
1.1. Gigiyenaning fan sifatida tutgan o‗rni va ahamiyati................................. 5 
1.2.To‗g‗ri (yaxshi) ishlab chiqarish amaliyoti qoidalari (Good Manufacturing 
Practice)
.......................................................................................................... 7 
1.3. Provizor farmatsevt uchun gigiyenaning ahamiyati................................. 8 
1.4. Gigiyena fanining rivojlanish tarixi......................................................... 12 
II. OVQATLANISH GIGIYENASI............................................................... 22 
2.1. Ovqatlanishningorganizmgata‘sirivato‗g‗ri ovqatlanish......................... 22 
2.2. Ovqatlanishda ozuqali moddalarning o‗rni............................................. 27 
2.3.Alimentar kasalliklar................................................................................. 32 
2.4. Ovqatdan zaharlanishlar va ularning profilaktikasi................................ 34 
2.5. Gen-modifikatsiyalangan oziq-ovqat mahsulotlari va ularning organizmga
ta‘siri to‗g‗risida ma‘lumotlar...................................................................... 40 
2.6. Organizmning S-vitamini bilan ta‘minlanganligini o‗rganish va baholash
........................................................................................................................ 42 
III BOB. MEHNAT GIGIYENASI ASOSLARI VA SANOAT 
TOKSIKOLOGIYASI.................................................................................... 51 
3.1. Mehnat gigiyenasi asoslari to‗g‗risida tushuncha................................... 51 
3.2. Ishchi zonasi changining gigiyenik ahamiyati........................................ 58 
3.3. Ishlab chiqarish muhitidagi biologik omillar.......................................... 66 
3.4. Korxonalarda shovqinni baholash........................................................ 67 
3.5.Vibratsiya. Vibratsiya kasalligi va uning profilaktikasi............................. 70 
3.6. Ultratovush va infratovushlar to‗g‗risida tushuncha ................................. 73 
3.7. Ishchi zonasi havosining kimyoviy ifloslanganligini baholash. Sanoat 
zaxarlari............................................................................................................. 74 
IV BOB. DORIXONA GIGIYENASI............................................................. 94 
4.1. Dorixona loyihasi, qurilishi va jihozlanishiga qo‗yiladigan gigiyenik 
talablar............................................................................................................. 94 

---

266 
4.2. Dorixonalarda mehnat sharoitini aniqlovchi texnologik jarayon va ishlab 
chiqarish omillarining asosiy gigienik tavsiyanomasi................................... 100
4.3. Dorixona xodimlarining shaxsiy gigiyenasi........................................... 101 
V 
BOB. VENTILYASIYA VA YORITILGANLIKNING GIGIYENIK 
ASOSLARI................................................................................................... 107 
5.1 Ventilyasiya va uning gigiyenik ahamiyati............................................. 107
5.2.YOritilganlik va unga qo‗yiladigan gigiyenik talablar............................ 114 
5.3.Xonalar havosini mikroblar bilan ifloslanishi sabablari va aniqlash 
usullari........................................................................................................... 124 
VI BOB. RADIATSION GIGIYENA.......................................................... 132 
6.1. Radiatsiya to‗g‗risida tushuncha........................................................... 132 
6.2. Radioaktiv birikmalarni faolligini o‗lchov birliklari va nurlanish 
dozalari......................................................................................................... 135 
6.3. Ionlovchi nurlanishni biologik ta‘sirining asosiy qonuniyatlari........... 136 
6.4.Ionlovchi nurlanish manbalaridan foydalanganda sanitariya-dozimetriya 
nazorati......................................................................................................... 139 
6.5. Dozimetrik va radiometrik nazorat olib borishda qo‗llaniladigan tekshirish 
usullari......................................................................................................... 143 
VII BOB. Galen va neogalen preparatlarini ishlab chiqarishda mehnat 
gigiyenasi...................................................................................................... 149 
7.1. Fitopreparatlar tayyorlashda mehnat sharoitlarining gigiyenik tavsifi.. 149 
7.2 Ampulalardagi dorilarni ishlab chiqarishda mexnat sharoitlarining 
gigiyenik tavsifi.......................................................................................... 150
7.3. Tabletkalar tayyorlashda mehnat sharoitlarining gigiyenik 
tavsifi.......................................................................................................... 154 
7.4. Draje ishlab chiqarishdagi mehnat sharoitlarining gigiyenik tavsifi... 157 
VIII BOB. Antibiotiklar ishlab chiqarishda mehnat gigiyenasi .................. 162 
8.1.Kimyo-farmatsevtika korxonalaridagi mehnat gigiyenasi.................. 162 
8.2.Antibiotiklarni ishlab chiqarishdagi mehnat sharoitlarining gigiyenik 
tavsifi.......................................................................................................... 163 

---

267 
IX BOB. HAVO MUHITI GIGIYENASI................................................. 171 
9.1. Iqlim, ob-havo va salomatlik.............................................................. 171 
9.2.Quyosh radiatsiyasining biologik ta‘siri............................................. 174 
9.3.Havoning fizik xususiyatlari va uning gigienik ahamiyati................. 178 
X BOB. TUPROQ GIGIYENASI............................................................ 191 
10.1. Tuproq tarkibi va uning xususiyatlariga gigienik tavsif ................ 191 
10.2. Tuproqning epidemiologik ahamiyati. Tuproqning o‗z-o‗zidan 
tozalanishi................................................................................................. 192 
10.3. Aholi turar joylarini chiqindilardan tozalashning gigienik 
asoslari...................................................................................................... 196 
X
I BOB. SUV GIGIYENASI.................................................................. 202 
11.1 Suvning fiziologik va gigienik ahamiyati......................................... 202 
11.
2 Kasalliklarning kelib chiqishida suv omilining o‗rni....................... 205 
11.3 Ichimlik suvi sifatiga qo‗yiladigan gigienik talablar................... .... 207 
11.4.Ichimlik suvini zararsizlantirish usullari.......................................... 211
11.5. Farmatsevtik maqsadda qo‗llaniladigan suvga qo‗yiladigan gigienik 
talablar..................................................................................................... 215 
XII BOB. BOLALAR VA O‗SMIRLAR GIGIYENASI....................... 228 
1. Bolalar va o‗smirlar organizmining o‗sishi va rivojlanishi 
qonuniyatlari........................................................................................... 229 
12.2. Jismoniy rivojlanish salomatlik ko‗rsatkichi sifatida.................... 231 
12.3. Bolalar va o‗smirlarga tibbiy yordam ko‗rsatishni tashkil qilish .... 238 
12.4.Turli yoshdagi bolalar kun tartibining gigienik asoslari................. 242 
XIII BOB. SHAXSIY GIGIYENA ASOSLARI..................................... 248 
13.1. Teri gigiyenasi............................................................................ 248 
13.2. Kiyim bosh va oyoq kiyimi gigiyenasi........................................... 255 
QISQARTMALAR.................................................................................. 260 
GLOSSARIY ........................................................................................... 261 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.................................................. 272 

---

268