Nurlanish Elektromagnit nurlanishlar spektri

Maksvellning tabiatda yana turli tuman elektromagnit to‘lqinlari mavjudligi haqidagi ilmiy taxminlaridan ko‘p o‘tmay, uning haq ekanligini isbotlovchi qator kashfiyotlar seriyasi boshlanib ketdi. Eng birinchi bo‘lib - radioto‘lqinlar kashf etildi. Bu ishni 1888 yilda nemis olimi Genrix Gers (1857-1894) amalga oshirdi. Radioto‘lqinlar hamda, biz ko‘radigan yorug‘lik nurlari orasidagi yagona farq shundaki, radito‘lqinlar bir necha detsimetr uzunlikdagi to‘lqinlardan boshlab, bir necha kilometrlik to‘lqin uzunliklariga ham ega bo‘la oladi va shunday tebranishlar bilan ularni istalgan yo‘nalishda tarqatish mumkin. Maksvell nazariyasiga ko‘ra, elektromagnit to‘lqinlarning yuzaga kelish sababi, elektr zaryadlarining tezlanish bilan qiladigan harakatlari bo‘lishi mumkin edi. Radiouzatgich qurilmaning antennasidagi o‘zgaruvchan elektr kuchlanishi ta'sirida elektronlarning tebranishlari paydo bo‘ladi, hamda, Yer atmosferasi bo‘ylab tarqaluvchi elektromagnit to‘lqinlarni yuzaga keltiradi. Elektromagnit to‘lqinlarning barcha boshqa turlari ham, elektr zaryadlarining turlicha xil ko‘rinishdagi tezlanishlari natijasidan paydo bo‘ladi.

Korpuskulyar ionlashtiruvchi nurlanishga alfa nurlanish, elektron,proton, neytron va mezon nurlanishi. Oqimdan iborat korpuskulyar nurlanishzaryadlangan zarralar (a-, b-zarralar, protonlar, elektronlar), ularning kinetik energiyasi etarli.to'qnashuvda atomlarning ionlanishi to'g'ridan-to'g'ri ionlashtiruvchi nurlanish sinfiga kiradi.Neytronlar va boshqa elementar zarralar bevosita ionlanishni hosil qilmaydi, balki jarayondamuhit chiqaradigan zaryadlangan zarralar bilan o'zaro ta'sir(elektronlar, protonlar) atomlarni ionlashtirishga qodir vaular orqali o'tadigan muhitning molekulalari. Mos ravishda,zaryadsiz oqimdan iborat korpuskulyar nurlanishzarralar bilvosita ionlashtiruvchi nurlanish deyiladi.

Korpuskulyar ionlashtiruvchi nurlanishga alfa nurlanish, elektron,proton, neytron va mezon nurlanishi. Oqimdan iborat korpuskulyar nurlanishzaryadlangan zarralar (a-, b-zarralar, protonlar, elektronlar), ularning kinetik energiyasi etarli.to'qnashuvda atomlarning ionlanishi to'g'ridan-to'g'ri ionlashtiruvchi nurlanish sinfiga kiradi.Neytronlar va boshqa elementar zarralar bevosita ionlanishni hosil qilmaydi, balki jarayondamuhit chiqaradigan zaryadlangan zarralar bilan o'zaro ta'sir(elektronlar, protonlar) atomlarni ionlashtirishga qodir vaular orqali o'tadigan muhitning molekulalari. Mos ravishda,zaryadsiz oqimdan iborat korpuskulyar nurlanishzarralar bilvosita ionlashtiruvchi nurlanish deyiladi.