О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov
Download 6.73 Mb. Pdf ko'rish
|
Biologiya 8
|
92
а Ъ 57-rasm. Sog‘lom (a) va alkogol ichuvchi (b) odam jigari. og'iz bo‘shlig‘idan so'lak bilan oshqozon va ichakka tushib, ular shilliq pardasi yallig'lanishiga sabab bo'ladi. Nos va tamaki chekadigan kishilar orasida og‘iz bo‘shlig‘i, qizilo‘ngach, oshqozon raki ko‘proq uchraydi. Yuqumli kasalliklarning oldini olish. Yuqumli kasalliklar va parazit chu- valchanglar yuqishining oldini olish uchun ovqatlanishdan oldin qo‘lni sovunlab yuvish, meva va sabzavotlarni yaxshilab yuvib iste’mol qilish, qaynatilgan suv ichish, go‘sht mahsulotlarini yaxshi pishirib yeyish, mevalarga pashshalar qo'nmasligi uchun ularni yopiq saqlash lozim. Gigiyena qoidalariga rioya qilish ovqat hazm qilish organlarining ish faoliyati normal bo‘lishida va oshqozon-ichak kasalliklarining oldini olishda muhim ahamiyatga ega. Hazm qilish organlari gigiyenasi og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasidan boshlanadi. Ovqat hazm qilish organlarini kasallanishdan saqlashda tozalikka va ovqatlanish rejimiga rioya qilish muhim ahamiyatga ega. Aralash ovqatlar oshqozonda taxminan to‘rt soat davomida hazm bo‘ladi. Shuning uchun har to‘rt soatda ovqatlanib turish zarur. Ovqatlanish rejimining buzilishi surunkali gastrit va oshqozon yarasi kabi kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin. Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko‘ring: 1. Ovqat bilan zaharlanishda amalga oshiriladigan tadbirlarni tartib bilan ko‘rsating: A - yutilgan ovqat chiqarib tashlanadi, В - til ildizi yoki tomoq orqa devori qitiqlanadi, D - zaharlangan odamga bir stakan iliq suv ichiriladi, E - sun’iy qayt qildiriladi. 2. Hazm qilish sistemasi kasalliklari va ularga xos xususiyatlami juftlab yozing: A gepatit, В - sirroz, D - gastrit, E - pankreatit, F - xolera; 1 - jigaming infeksiyasiz kasalligi, 2 - jigar hujayralarining yemirilishi, 3 - oqova suv orqali tarqaladigan kasallik, 4 - oshqozonosti bezi kasalligi, 5 - oshqozon kasalligi. 0 ‘ylab javob bering: 1. Nima sababdan: «Qoming og'risa nafsingni tiy», deyiladi. 2. Qon aylanish sistemasi orqali qonning oqishini nazarda tutgan holda quyidagi jumboqni yeching: Nima sababdan exinokokk pufagi, odatda, yurakda emas, balki jigai yoki o‘pka to‘qimalarida hosil bo‘ladi7 3. «Kasai bo'lsang nafsingni tiy, oqil bo‘lsang tilingni..» maqoli qanday tarbiyaviy ma’noga ega? Download 6.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|