O. Nazarbaev, b erejepOva, b. QalmuratOv İSBİlermenlik tiykarlari

2. ma’mlekettin’ isbilermenlik xızmetine ta’sir o’tkiziw mexanizmi
Ma’mleket isbilermenlikti qollap-quwatlaw, ekonomikanı rawajlandı-
rıw wazıypaların tuwrıdan-tuwrı, yag’nıy, ha’kimshilik ha’mde ekonomi-
kalıq usıllar tiykarında a’melge asıradı. Du’nyadag’ı bazar ekonomikası 
rawajlang’an ma’mleketlerdin’ ta’jiriybeleri sonı ko’rsetedi, ekonomikalıq 
krizis da’wirinde, onı reformalawda ma’mlekettin’ roli ku’sheyedi, 
turaqlasqan, janlang’an da’wirde pa’seyedi.
İsbilermenlikti qollap-quwatlaw sıpatında ma’mleket to’mendegi 
ekonomikalıq mexanizmlerden paydalanadı: salıq siyasatı; da’ramat ha’m 
resurslardı qayta bo’listiriw; baha siyasatı; ma’mlekettin’ isbilermenlik 
xızmeti; kredit-finans mexanizmi; bajıxana siyasatı ha’m t.b.
Tuwrıdan-tuwrı ha’kimshilik usıllardan ma’mleket ekonomikalıq 
usıllar kem na’tiyje beretug’ın yamasa qollap bolmaytug’ın jag’daylarda 
paydalanadı. Du’nya ta’jiriybesinen ko’rinip turg’anınday, ha’kimshilik usıl 
to’mendegi sala ha’m sharayatlarda salıstırmalı tu’rde na’tiyjeli qollanıladı:
ayırım salalar u’stinen ma’mleket monopoliyasın ornatıw (ma’selen, 
–
temir jol, baylanıs, fundamental ilim izertlewleri ha’m sog’an uqsas);
sertifikatlaw, standartlaw, metrologiya;
–
sotsiallıq siyasat, bunda en’ da’slep xalıqtın’ turmıs da’rejesinin’ 
–
minimumın anıqlaw ha’m sog’an qaray kepillengen is haqı, napaqa, 
pensiyalar beriw.
Sonday–aq isbilermenlikti rawajlandırıw, ekonomikanı ko’teriw ushın 
ma’mleket: fiskal (byudjet, g’a’ziyne); ilimiy-texnika; investitsiya; baha; 
amortizatsiya; pul – kredit ha’m basqalardan ibarat ekonomikalıq siyasat 
ju’rgizedi, bulardı a’melge asırıwda ha’m ekonomikalıq ha’m ha’kimshilik 
usıllar kompleks ra’wishte qollanıladı.
Boljaw, rejelestiriw ha’m ta’rtipke salıw ma’mleket ekonomikasın 
basqarıw ma’mlekettin’ tiykarg’ı mexanizmi esaplanıladı.

---

90