O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Hosildor. 
0 ‘zbekiston donchilik ilmiy tekshirish instituti («Don» ilmiy 
ishlab chiqarish birlashmasi)ning seleksiya navi.
Mualliflar: Kovalev A.I., Gaybullayev S.G., Xaytbayev A., Kovalev 
Yu.A., Eshmirzayev K.E., Udachin R.A., Shaxmedov I.Sh.
1996-yildan respublikaning sug‘oriladigan yerlarida kuzgi ekish 
muddatida davlat ro ‘yxatiga kiritilgan.
Grekum tur xiliga mansub. Biologik kuzgi.
Boshog‘i prizmasimon, o‘rtacha uzunlikda va zichlikda.
Boshoq qip ig‘i, lansetsim an, kam tom irlangan, tishchasi uzun, 
qiltiqsimon. Yelkasi kalta, kesilgan, choki juda aniq. Qiltig‘i tarqoq, oq 
dag‘al. Doni o ‘rtacha kattalikda, oq dumaloq-naysimon, sayoz ariqchali. 
1000 ta donining vazni 42,5 g.
0 ‘sish d avri o ‘rta c h a 228 kun, shim olda (N ukus nav sinash 
shoxobchasi) 250 kun, janubda 190 kungacha pishadi.
Nav yotib qolish va to‘kilishga bardoshli, qishga chidamli (5,0 ball).

---

1996-2000-sinov yillari o ‘rtacha hosildorlik respublikaning k o ‘pchilik 
sug‘oriladigan nav sinash shoxobchalarida gektaridan 45,4 dan 55,5 
sentnergacha. 1999-yili eng yuqori hosil - 61,7 sentner Urganch nav sinash 
shoxobchasida olindi.
Qishloq xo‘jalik kasalliklari va hasharotlari bilan aw algi sinov yillari 
kuchsiz darajada zararlandi, lekin qorakuya bilan kuchli darajada 
zararlanishga moyil.
Ob-havo noqulay kelgan 1999-yili sariq zang bilan Surxondaryo, 
Qashqadaryo va Xorazm nav sinash shoxobchalarida 75,0 dan 100 % 
gacha, qolgan viloyatlarda 10,0 -35,0 % atrofida zararlandi.
R espublika non nazo rati tajribaxonasining m a ’lum otiga k o ‘ra, 
navning texnologik va non yopish sifati yomon emas: oqsil m iqdori 
(protein) 11,2-13,7, kleykovina 24,0 dan 29,0 %, hajmi 337 sm3. Umumiy 
non yopish bahosi yaxshi (4,0 ball).
Kuzgi qattiq bug‘doy navlari
Aleksandrovka. Uzun nav 'Sinash shoxobchasi (Surxondaryo viloyati) 
va 0 ‘zbekiston o ‘simlikshunoslik ilmiy tekshirish institutining seleksiya 
navi. Meksika seleksiyasiga oid Oviachik-65 qattiq bug‘doy navidan ko‘p 
marobata yakkalab tanlash yo‘li bilan yaratilgan.
M ualliflar: U chuatkin A .K ., U dachin R .A ., Shaxm edov I.Sh., 
Ayrapetov G.A.
1991-yildan respublikaning sug‘oriladigan yerlarida kuzgi ekish 
muddatida davlat ro ‘yxatiga kiritilgan.
Duvarak (biologik bahorgi). Melyanopus tur xiliga mansub.
Boshog‘i urchuqsimon, oq, tukli, uzunligi o ‘rtachadan yirikkacha, zich.
B oshoq q ip ig ‘i lansetsim on, o ‘rtac h a to m irlan g an . T ishchasi 
qiltiqsimon. Yelkasi keng, ko‘tarilgan, choki aniq, qiltig‘i uzun, tarqoq, 
qora. Doni yirik, tuxumsimon cho‘ziq, sayoz ariqchali, donining asosi 
tukli. 1000 ta donining vazni 42,0 g.
0 ‘rta ertapishar, o ‘sish davri 160-200 kun. Yotib qolish va to ‘kilishga 
bardoshli (5,0 ball). 0 ‘zbekiston sharoitida yaxshi qishlaydi, qishga 
chidam liligi 5,0 ball. 0 ‘rtac h a don hosildorligi U zun nav sinash 
shoxobchasida (1995-1998) sinov yillarida gektaridan 51,3 sentnerni 
tashkil etdi, lalmikor sharoitda 12,9-22,9 sentnergacha. Sinov yillarida 
un shudring bilan kam 14,0 % gacha zararlanishi kuzatildi.

---

Navning texnologik sifati yaxshi: oqsil miqdori (protein) 14,7-18,2 
%, kleykovina 32,3-36,4 % gacha. Navning makaronlik sifati, umumiy 
bahosi yaxshi (3,9-4,4 ball).