O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Agrotexnikasining xususiyatlari. N ut chopiq qilinadigan ekin b o ‘lib, 
ishlanib turiladigan shudgorga ekiladi va almashlab ekiladi. Almashlab 
ekishda kuzgi g ‘alla n u tdan oldin shudgorga ekiladi, kuzgilaridan 
keyin ekiladigan bahorgilari ham yaxshi ekin hisoblanadi. N utning 
o ‘zi kuzgi g‘alladan oldin ekiladigan yaxshi ekindir. N utdan keyin 
ekilgan kuzgi b u g ‘do y d an do n e k in larid a n keyin ekilgan dag ig a 
qaraganda 11-16 % ortiq, toza shudgordagiga qaraganda 9-18 % kam 
hosil olingan.
Yerni ishlash. Kuzgi shudgor yerni nut ekish uchun tayyorlashdagi 
asosiy usuldir. Yer kuzgi yog‘indan keyin qatlami 20-22 sm gacha yaxshi 
nam langanda shudgorlanadi. Shudgorlanadigan dalalarda qor tutib 
qolinadi va erigan qor suvlari yerga singdiriladi. Shudgorlashda yirik 
p alax sa la r k o ‘chsa, e rta b a h o rd a yer b o ro n a la n a d i. Y er yaxshi 
sh u d g o rlan sa, b a h o rd a ekin ekishdan oldin 6-8 sm ch u q u rlik d a 
kultivatsiya qilinadi. Tuproq juda zichlashib ketgan bo‘lsa, 10-12 sm 
ch u q u rlik d a k u ltiv atsiy a q ilin ad i va m ola b o stirilad i. Y axshi 
shudgorlangan toza yerlarni kultivatsiyalash o ‘rniga og‘ir borona 
yurgizish bilan cheklanish m um kin. K ultivatsiyani k o ‘ndalangiga 
o ‘tkazish kerak, bu dalaning yaxshi tekislanishi va past b o ‘yli nutni 
kombaynda o‘rib olishga yordam beradi.
0 ‘g‘itlash. N ut dukkakli o ‘simlik b o ‘lgani uchun fosforli o ‘g‘itlarga 
ehtiyoj sezadi. U azotni kam o ‘zlashtirganidan lalmikorlikda yerga azotli 
o ‘g ‘it, sh u ning dek, g o ‘ng solish k erak . L alm ik o r d eh q o n ch ilik
institutida olingan m a’lumotlarga ko‘ra, bir tajribada har gektar yerga 
45 kg azot solinganda n u t hosili 17 % oshgan. Boshqa ta jrib ad a 
gektariga 30-45 kg azot solinganda, hosil 3,1 va 3,3 s oshgan, nazoratda 
esa 2,5 s ni tashkil etgan. 0 ‘g‘itlar dukkaklar sonining ortishiga yordam 
beradi, tupini b o ‘ydor qiladi va pastki dukkaklari yuqorilashadi, 
sershox bo iad i. Bunda nutni mexanizatsiya yordamida yig‘ishtirib olish 
sharoiti yaxshilanadi.
Yerni kuzda shudgorlashdan oldin gektariga 4-5 t go‘ng, 30-35 
kg fosfor bilan aralashtirib yoki 50-60 kg fosforning o ‘zi solinadi. 
Bahorgi selitra har gektariga 30-45 kg azot ammiakli selitra holida 
beriladi.

---

/