tiidqiq etish p sixologiya, fiziologiya, tibbiyot fanlarida keng
k o'la m d a am alga oshirila boshlandi. Stress — og'ir jism on iy
va m urakkab aqliy nagruzkalar, ishlar m e'yoridan osh ib
ketib, xavfli vaziyatlar tug'ilganida, zaruriy ch ora-tad bir-
lami zudlik bilan topishga intilganda vujudga keladigan hissiy
122
z o ‘riqishlardir. M ana shunday sharoitlar va vaziyatlarnin g
barchasini biron-bir em otsiya tu ri ro‘yobga ch iqaradi. Stress
em o tsion al h olatin in g paydo b o lis h i ham d a k ech ish in in g
p sixologik xususiyatlarini aniqlash nafaqat u ch u v c h ila r,
kosm onavtlar, dispetcherlar (inglizcha
dispatcher — ishlab
chiqarishni muvofiqiashtiruvchi
m a’n osini an glatadi) u chun,
balki sudyalar, korxona rahbari, ta’lim tiz im i xodim lari
uchun alohida ijtim oiy-psixologik aham iyat kasb etadi.
„Stress“ tu sh un ch asini p sixologiya fan iga o lib kirgan
olim kanadalik fizio lo g G .S e ly e (1 9 3 6 ) san alad i. U stressni
tadqiq qilishda m oslashuv alom ati (
adaptatsion sindrom —
y u n o n c h a —
syndrom e
—
belgi, alom at, k o 'r in is h ,
moslashuvi
dem akdir) m asalasiga, u nin g fao liya tga ijobiy
h am d a salb iy ta 'sir e tish ig a a lo h id a a h a m iy a t bergan.
Shu n in gd ck , ekstrem al (lo tin ch a
extremus — favquloddagi
hoiat, eng oxirgi vaziyat
m a ’nosini an glatad i) vaziyatlar-
dagi, murakkab jarayonlardagi stressnin g o ‘zig a xosligi,
fa o liy a tn i q ayta ta sh k il q ilis h g a c h a (
dezorganizatsiya
Download Do'stlaringiz bilan baham: |
