bezlari fa o liy a tin in g individual x u su siy a tla rig a m u voflq
k ech ad i. D e m a k , te m p e r a m e n tn in g v u ju d g a k elish id a
II Psixologiya
161
organizm ning um um iy tuzilishi cm as, balki nerv sistemasi-
ning genotipi yoki um um iy tipi m uhim ahamiyat kasb etadi.
T em p er a m en tn in g fiziologik asosi nerv sistem asining
u m u m iy tip id a n iborat b o llsa-da, lekin uning psixologik
tavsifm i tah lil qilish uchun nerv sistem asin in g xususiyat-
larini b ilish hozirgi davr talabiga javob berm aydi. M isol
u c h u n , g ‘a y r a tlilik , barqaror k a y fiy a t, y u q o ri fa o llik ,
harakat tezlig i q o ‘zg ‘alish kuchiga b og'liqdir, lekin unga
liar xil p six ik x u su siyatlar ham ta a llu q li (se zg i x u su -
siyatlari, x a y o l obrazlari yorqinligi va h okazo). T em p era
m e n tn in g m u a y y a n xususiyati n erv sistem a si u m u m iy
tip inin g b irgina xususiyatiga
aloqad or b o ‘lm asdan, balki
bir turkum xususiyatiga b ogliq d ir. Psixologiyada biror tobe
xususiyat o 'zgaru vch i bir nechta m ustaqil o ‘zgaruvchilarga
a lo q a d o r b o ‘!sa y o k i y o lg ‘iz m u sta q il o ‘zgaru vch i bir
turkum to b e xususiyat o ‘zgaruvchiga b o g ‘liq bo'lsa, bunday
to b elik k o 'p y o q la m a tob elik d e y ila d i. Shu b o is, te m
p e r a m e n tn in g p s ix o lo g ik x u su siy a tla r i nerv sistem a si
u m u m iy tip in in g fiziologik xususiyatlariga k o ‘pyoqlam a
tob ed ir.
N e r v sistem asi u m u m iy tipi xususiyatlarining
fiziologik tadqiqotlari tem peram ent p aydo b o lis h i q o n u -
niyatlarini tushunishga kamlik qiladi, shu b ois, bu sohada
Download Do'stlaringiz bilan baham: |
