ekanligi haqidagi ma'lumotkir ko‘p b o lib , ular qiyosiy psi-
xologiyad a h ayvonlarni o'rganishdan topilgandir. M asalan,
nerv sistem a sin in g kuchi, epchilligi hayvonlarni chatishti-
rish y o ‘li bilan yuzaga keltirilgan b oklsa-da, lekin barcha xu-
susiyatlar t o ‘g ‘risida bunday dadil fikr bildirish mumkin emas.
Xorijiy psixologik adabiyotlarda ta’kidlanishicha, tem p e
ram ent n erv sistem a si u m u m iy tip in in g n erv -fiziolog ik
xususiyatlarigagina em as, balki: a) tashqi ko'rsatkichi, y a ’ni
badan n in g jis m o n iy tuzilishiga; b) ular ba'zi qismlari o ‘r-
tasidagi aloq aga; d) organizm turli tarkiblari m unosabat-
la rid a n t u z i l g a n o r g a n iz m n in g u m u m iy tu z ilm a s ig a
b o g ‘liqdir, d egan nazariy fikr ja h o n psixologiyasida ustu-
v o rd ir. Bu n a z a r iy a n in g a s o s c h ila r i n e m is p s ix o lo g i
E .K rcch m er va amerika psixologi U . Sheldonlar hisoblanib,
160
u larnin g ta lq in ic h a , tana tu z ilish i h a m , te m p era m en t
xususiyatlari ham ichki sekretsiya bezlari faoliyatidagi o'zaro
m u n osabatlarnin g nasliy belgilariga bogMiqdir. Ularning
fikricha, tan a tu zilish i bilan te m p e r a m e n t xususiyatlari
orasida m uayyan m utanosiblik m avjuddir. U . Sheld on nin g
fik rich a, s e m iz , q orin b o ‘s h lig l i ta k o m illa s h g a n inson
shodlikka, m u loqotm an dlik ka, t o ‘yib ovq atlanish ga m oyil
(visseroton ) xususiyatga egadir. S h u n in g d ek , sklet m uskul-
lari taraqqiy etgan shaxslar g'a y ra tli, fao l (so m a to to n )
xislatlidirlar. Shu bilan birga, nerv sistem a si, bosh miyasi
Download Do'stlaringiz bilan baham: |
